Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun’da 830 bin dekar alanda 1 milyon üretici aile için yaş çay hasat dönemi açıldı.
Üreticiler de bahçelere girerek, hasat olgunluğuna erişen çaylarını toplamaya başladı.
Hasadını kendisi yapamayan üreticiler için de Türkiye’de oturma müsaadesi bulunan Gambiya, Senegal, Sudan ve Zambiya asıllı çalışanlar devreye girdi.
Günlük 300-400 TL yevmiye ile çalışıyorlar
Afrikalı çalışanlar, günlük 300-400 TL yevmiye ile çay topluyor. Personeller, sabah erken saatlerde girdikleri bahçelerde gün uzunluğu hasat yapıyor, topladıkları çayları ise alım yerlerine ulaştırıyor.
Çay Üreticileri Dayanışma Derneği (ÇAYÜDAD) Lideri Mustafa Mavi, bölgede 1,5 milyon ton yaş çay hasadının yapıldığını belirterek, “Bunun yarısını bahçe sahibi, öbür yarısını ise personeller topluyor. 750 bin ton çayı vilayet dışından gelenler ve yabancı personeller hasat ediyor. Hesaplamalara nazaran yaklaşık 1 milyar TL üzere bir sayı, çay personelleri aracılığı ile bölgemizden gidiyor. Bu sayının bölgemizde kalması için çayımızı biz toplamalıyız” dedi.
“Ailece hasat etsinler”
Çaykur Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim de pandemi devrinde hudut kapılarının kapalı olması nedeniyle yabancı personellerin bölgeye gelemediğini hatırlatarak, üreticilerin ailece çay topladıklarını söyledi. Alim, “Bu yıl da üreticilerimizin kendi çaylarını ailece hasat etmelerini istiyoruz. Kendi çayımızı, kendimiz toplayalım. Böylelikle çalışana verilecek paralar da kendi aile ekonomilerine kalacaktır” diye konuştu.
“İlk başlarda farklı geliyordu, artık alıştık”
Afrikalı emekçilere artık alıştıklarını söyleyen çay üreticisi Fatih Aydın Hacıahmetoğlu da “Pandemi münasebetiyle geçen yıllarda Gürcistan’dan çalışanlar gelemeyince Afrikalı gençler çay hasadına başladı. Artık de işleri öğrenince çay işçiliğine devam ediyorlar. Birinci başlarda bahçede Afrikalıları görünce değişik geliyordu, artık alıştık. 300-400 TL günlük gelirleri oluyor. Bu yüzden de çay vakti artık Afrikalıları bahçelerde görebiliyoruz” dedi.
“İşçiye para verince ulusal servetimiz ülke dışına gidiyor”
Emekçi almayanların imece ile kendi hasadını yaptığını belirten Bülent Dinç ise “Eskiden çayda personellik yoktu. Herkes birbirine yardım ediyordu sonra emekçiler gelmeye başladı. Gürcistanlı, Azeri, artık de Afrikalı emekçiler var. Çalışana para verince ulusal servetimiz ülke dışına gidiyor. Çayımızı sahip çıkalım” diye konuştu.
“Sabah 6’da şiş başı yapıp, gün batana kadar devam ediyoruz”
Çay işçiliğinin güç olduğunu kaydeden Serpil Kukul, “Sabah 6’da işbaşı yapıyoruz, gün batana kadar devam ediyoruz. Yağmurda, güneşte hasat devam ediyor. 20 gün içinde taze yaprağı toplamamız gerekiyor. Biz emekçi almıyoruz. Kendi çayımızı, kendimiz hasat ediyoruz. Komşuya, akrabalarımıza yardıma gidiyorum, onlar da bana geliyor ve çayımızı çalışana gerek olmadan topluyoruz” dedi.
DHA’nın aktardığına nazaran çayını imece ile toplayan Hatun Karabela da “İmece tarzı ile çayımızı topluyoruz. Emekçiye gerek olmadan, personellik parası da cebimizde kalarak, hasadı tamamlıyoruz. Çayımıza sahip çıkıyoruz” diye konuştu.