Antalya’nın İbradı ilçesi Ormana Mahallesinde yaklaşık 250 dönüm üzüm bağı pekmez imalinde kullanılıyor.
Bağ bozumu ve pekmez periyodu eylül ayının ikinci haftasından itibaren başlayıp, ay sonuna kadar devam ediyor.
Pekmez, kızgın ateşte 4-5 saat kaynıyor
Bakır tavalarda kızgın ateşte 4-5 saat kaynıyor kilogramı 100 liradan satılıyor.
Ormana Mahallesi’nde düğmeli konutların ortasında bağ bozumu ve pekmez devri eylül ayının ikinci haftasından itibaren başlıyor.
Katkısız ve organik pekmez
Topladıkları üzümlerin bir kısmını pekmez yapan üreticiler, katkısız ve organik pekmez üretiminin emek isteyen ve uzun uğraş gerektiren çok zahmetli bir iş olduğunu lisana getiriyor.
Üreticilerin itinayla topladığı üzümler, çeşitli evrelerden geçirildikten sonra özel olarak hazırlanan ocaklarda bakır kazanlara ve tavalara konularak kaynatılıyor.
Pekmez’in yapımı
- Üzüm yetiştiricileri pekmez vakti öncelikle bağlardan üzüm toplamakla başlıyor.
- Toplanan üzümler daha sonra özel yapılan şırana ismi verilen havuzlara konularak saatler süren bir ezme sürecinden geçiriliyor.
- Ezme sürecinin akabinde kazanlara konulan üzüm suları, içerisine karıştırılan özel bir toprakla yüksek ateşte 4-5 saat kaynatıyor.
- Kaynatılan şıralar ise yaklaşık 4-5 saat bekletildikten sonra süzülerek tavalara alınıp yine yüksek ateşte 4-5 saat kaynatılıyor ve sofralık pekmez haline getiriliyor.
- Yaklaşık 5 kilogram üzümden ise 1 kilogram pekmez elde ediliyor.
Üç çeşit üzümden üretiliyor
İHA’nın haberine nazaran, İbradı ilçesi Ormana mahallesin 4 dönüm yerde bağcılıkla uğraşan Tolga Özgüven, Ormana’nın bağlarının atalarından kalan asırlık çavuş üzümü, dimrit, areli, ve büzgülü üzere çeşitler olduğunu söyledi.
“Kazanlar sokaklarda kaynıyor”
Ormana’nın bağlarının eski sistem bağlar olduğunu söyleyen özgüven, “Bizim bağlarımız telli değil baranı yordamı ile tek tek direklere bağlanmış teveklerdir. Bizim burada sofralık üzüm olarak ince kabuklu çok lezzetli üzüm çeşitlerimiz vardır. Bunlardan direk satışta yapıyoruz fakat temel pekmez üretimi çok olur. Pekmez vakti sokaklarda kazanlarda pekmez bütün bir gece boyunca kaynatılır. Çok sağlıklı lezzetli üzüm pekmezi elde ederiz. Bu sene her ne kadar kurakta geçmiş olsa tekrar 4 dönüm bağımdan 2 ton üzüm hasatımız oldu.” diye söz etti.
“Ormana’nın üzümleri pekmez olunca bir ayda yok satar”
Ormana Mahalle Muhtarı Fikret Canbaş Ormana’da yaklaşık 250 dönüm toprakta asırlık üzüm bağlarının olduğunu belirterek “Ormana’nın üzümü ince kabuklu ve suludur. Aroması ise çok lezzetlidir. Asırlık Çavuş, Ereğli ve Dimrit üzümü diye geçer. Üzüm bağlarımızdan elde edilen üzümlerden pekmez yapıyoruz. Esasen Ormana’nın üzümleri pekmez olunca bir ayda yok satar” dedi.
Yardıma geliyorlar
İstanbul’da yaşayan Naime İnan, annesine bağ bozumu ve pekmez üretimine yardım etmek için her yıl Ormana mahallesine geldiğini söyledi. Kendisinin olağanda İstanbul’da oturduğunu söyleyen İnan, “Her yıl bağ bozumu vakti anneme pekmez imaline yardım etmek için Ormana’ya geliyorum. Bağ bozumu yalnız olmaz. Kesinlikle yardımlaşma ile oluyor. Annem ve babam yaşlı olduğu için onlara yardıma geliyorum.” dedi.
“Yardımlaşma olmadan olmaz”
Bağ bozumunun kesinlikle yardımlaşma ile yapıldığını dikkat çeken İnan, “Önce bağdan kestiğimiz üzümleri meskene getiriyoruz. Daha sonra şarahmana dediğimiz yerde üzümün suyunu, yani şırasını çıkarıyoruz. Çıkan şıralarını kazanlara aktarıyoruz. Kazana meşe külü dökerek savura savura tatlandırıyoruz. Kaynadıktan sonra kül tabanına oturuyor. Şıra durulduktan sonra şırasını süzerek pekmez tavasına aktarıyoruz. Bakır tavalarda kızgın ateşte 4-5 saat kaynatıyoruz ve pekmez köpürünce pekmezin kıvamına geldiğini anlıyoruz. Çok zahmetli bir iş. Pekmez kaynamaya başlayınca muhakkak başından ayrılamıyorsun. Kızgın ateşte kaynadığı için taşma riski vardır. Pekmez kıvamına gelince tavaları indiririz.” dedi.
“1 kilogramı 100 lira”
Ormana’da üzüm yetiştiricisi Ramazan Arı, bağ bozumunu gerçekleştirdiklerini ve elde ettikleri üzümden ise pekmez yaptıklarını söyledi. Ormana’nın üzümlerinin meşhur olduğunu söyleyen Arı, “Ormana’nın hem üzümü, hem de pekmezi meşhurdur. Pazarlama sıkıntımız yoktur. Esasen müşterilerimiz her vakit hazırdır. Yaklaşık 5 kilogram üzümden bir kilogram pekmez oluyor. Bu yıl ise pekmezin bir kilogramını 100 liradan satacağız.” dedi.