Son vakitlerde hayatımızın bir kesimi haline gelen yapay zeka teknolojileri, çabucak hemen her alanda kullanılmaya başlandı. Birçok ülke, kendi yapay zeka teknolojilerini geliştirirken, kesimdeki yarış son yıllarda epey kızıştı.
Avrupa Birliği Kurulu, yapay zeka ile ilgili kurallar çerçevesini içeren dünyadaki birinci yasal düzenleme teklifini açıkladı.
Buna nazaran, yapay zeka sistemleri “kabul edilemez risk”,”yüksek risk”, “sınırlı risk” ve “minimum risk” olmak üzere 4 ana kümeye ayrıldı.
AÇIK TEHDİT YAPAY ZEKA SİSTEMLERİ YASAKLANDI
İnsanların güvenliği, geçim kaynakları ve haklarına ait açık tehdit olduğu düşünülen yapay zeka sistemleri kabul edilemez risk kümesinde yer aldı ve bunların kullanımı yasaklandı.
İnsan davranışlarını manipüle eden, özgür iradeyi önleyen, hükümetler tarafından toplumsal puanlama yapılmasını sağlayan uygulamalar ve yapay zeka sitemleri “kabul edilemez” risk kümesine dahil edildi.
YÜKSEK RİSK KÜMESİNDEKİ YAPAY ZEKALAR
Yüksek risk kümesinde ise ulaştırma üzere kritik altyapı, eğitim, robotlu ameliyat, işe alım sürecinde CV kıymetlendirme, kredi derecelendirmesi, kanıt güvenliği, göç, iltica ve hudut idaresi, seyahat evraklarının doğrulanması, yargı ile demokratik süreçler sıralandı.
Bu kümedeki yapay zeka sistemlerinin piyasaya sunulmadan evvel uyması gereken sıkı yükümlülükler getirildi. Bu sistemlerin ayrımcılık yapması engellenecek, sonuçların izlenebilir olması sağlanacak ve kâfi ölçüde insan nezaretine tabi tutulacak.
BİYOMETRİK DOĞRULAMA DA YÜKSEK RİSK KÜMESİNDE
Bütün biyometrik kimlik saptama sistemleri, katı şartlar içeren yüksek risk kümesine dahil edildi.
Emniyet yetkilileri, halka açık alanlarda biyometrik kimlik saptama sistemlerini özel durumlarda kullanabilecek. Terör tehdidini önlemek, kayıp çocukları aramak, önemli bir kabahati kavuşturmak yahut bir şüpheliyi tespit etmek için biyometrik kimlik tespit sistemlerine başvurulabilecek.
Yapay zeka sistemlerinin bu çeşit kullanımları hudutlu olacak ve isimli yahut bir diğer bağımsız kuruluşun izine tabi tutulacak.
ASGARÎ RİSK KÜMESİNDEKİ YAPAY ZEKALAR
Yapay zeka dayanaklı görüntü oyunları yahut istenmeyen e-posta filtreleri üzere uygulamalar en az risk kümesinde yer aldı.
Vatandaşların hakları yahut güvenliği için asgarî yahut hiç risk içermeyen bu kümedeki yapay zeka sistemlerine müdahale edilmedi.
Kelam konusu yapay zeka alanında kontrol sorumluluğu ve yetki ulusal makamlarda olacak. Bu alanda uygulama ve standartların geliştirilmesi gayesiyle Avrupa Yapay Zeka Heyeti oluşturulacak.
YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ İÇİN ONAY GEREKİYOR
Son olarak kelam konusu düzenleme teklifinin yürürlüğe girmesi için Avrupa Parlamentosu (AP) ve üye ülkelerin onayı gerekiyor.
Düzenleme yasalaştığında, AB ülkelerinde faaliyet gösteren ABD teknoloji şirketlerinin faaliyetleri de sonlandırılmış olacak.