Ünlü teorisyen, Poitier’de tabip bir babanın oğlu olarak dünyaya geldi. 1946’da École olağana supérieure’e (ENS) girerek ideoloji ve psikoloji tahsili gördü. Paris’teki St. Anne Hastanesi’nde stajını yaptı; burada Jacques Lacan’ın birinci seminerlerini izledi.
Bilgi ile iktidar ortasındaki alakayı sorgulamaya ve tıp üzere olağanlaştırma pratiklerine dair eleştirisini geliştirmeye bu yıllarda başladı. Deliliğin Tarihi ve Kliniğin Doğuşu bu çalışmalarının eseriydi.
Deliliğin Tarihi’nde, topluma tersliği ve deliliğiyle bürokrasinin ve geleneklerin normalleştirici gücüne direnen romantik sanatçı figürüne odaklandı.
Aynı devirde kaleme aldığı Raymond Roussel: Vefat ve Labirent başlıklı denemesinde, Batı metafiziğinin temellerini sarsan muharrir Raymond Roussel’in yapıtları ve intiharı üzerinden, lisan ile mevt bağlantısını ortaya koydu. Fotoğraflar ve imgeler, Foucault’nun bir devrin bilgi-iktidar sistemini çözümlemede kullandığı başat araçlardandı.
“İmgelerin İhaneti”
Klasik periyoda hâkim olan temsil mantığını incelediği Sözler ve Şeyler kitabına, Velázquez’in Las Meninas tablosuna dair ayrıntılı bir tahlille başlamıştı. Bu Bir Pipo Değildir’de, René Magritte’in “İmgelerin İhaneti” başlıklı dizisinden bir resmi inceledi. Manet’nin Sanatı’nda Manet’nin fotoğraflarının Batı fotoğrafını inşa eden bilgi rejimini yıkarak modernizmi başlattığını öne sürdü.
Foucault 1966’da Tunus’a gitti ve ideoloji profesörü olarak atandığı Tunus Üniversitesi’ndeki derslerinin yanı sıra, 15. yüzyıl İtalyan resmi üzerine kamuya açık dersler verdi.
Siyah özgürlük hareketi
Bu periyotta Manet üzerine yazmayı planladığı Le noir et la couleur başlıklı kitabı hiçbir vakit tamamlayamadı. 1970’te ABD’ye gitti ve Kara Panterler başta olmak üzere siyah özgürlük hareketi mensuplarının hapishanelerle ilgili çalışmalarını gözlemledi.
Fransa’ya döndükten sonra, Hapishaneler Hakkında Bilgi Grubu’nun kuruluşuna katıldı; Libération gazetesinin kurulmasına önayak oldu. Çağdaş hapishanenin ve kontrol toplumunun doğuşunu incelediği Hapishanenin Doğuşu, bu devirdeki çalışmalarının eseriydi.
1970’te Fransa’nın en saygın eğitim ve araştırma kurumlarından Collège de France’a profesör olarak atandı ve 1970- 1984 yılları ortasında burada Niyet Sistemleri Tarihi dersini verdi.
Varoluşsal estetiği
Derslerin bant tahlillerinden derlenen kitaplar vefatından yıllar sonra yayınlandı. Foucault’nun ölmeden evvel yayınladığı son yapıtı, üç ciltlik Cinselliğin Tarihi kitabıydı. Antik Yunan ve Roma stoacılarının ortaya koyduğu “Güzel ömür etiğinden hareketle geliştirdiği” varoluş estetiği kavramına birinci kere bu kitabında yer verdi.
Çağdaş sanat ve estetik
Estetiği, salt sanat yapıtlarını inceleyen bir disiplin olarak ele almak yerine hayatın bütününe yayan bu yaklaşımı, çağdaş sanat ve estetik üzerinde tesirli oldu. Foucault 25 Mayıs 1984’te bu dünyadan ayrıldı.