Edebiyat efsanesi Eric Arthur Blair, daha bilindik ismiyle George Orwell, Hayvan Çiftliği ve Bin Dokuz Yüz Seksen Dört üzere kült klasiklerin müellifi olarak hatırlanıyor, ancak o tıpkı vakitte usta bir deneme müellifi. En uygun kısa yazılarından biri 1946 tarihli denemesi ‘Neden Yazıyorum’.
Orwell bu denemesine çok da huzurlu geçmemiş çocukluğundan birtakım ayrıntılar vererek başlıyor -babasızlık, okulda maruz kaldığı alay, zorbalık ve ağır bir yalnızlık hissi- ve tüm bunları onu yazmaya nasıl ittiği takip ediyor.
DÖRT TEMEL DÜRTÜ
Bu stil erken devir mikro-travmaların müelliflik yönelimi için elzem olduğunu ileri sürüyor.
Edebiyat Haber’de yer alan habere nazaran, bunu, yazmak için gerekli olduğuna inandığı dört temel dürtüyü açıklayarak sürdürüyor. Bunlar o denli dürtüler ki yalnızca müelliflik değil daha pek çok yaratıcı faaliyet için geçerliler.
İşte o dört temel neden…
KATIKSIZ EGOİZM
Katıksız egoizm Akıllı görünmeyi, hakkında konuşulmayı, öldükten sonra da hatırlanmayı arzulamak, çocuklukta sizi hakir gören yetişkinlere karşı üstün pozisyona geçmeyi istemek vs. vs. Bunu güçlü bir dürtü olarak kabul etmemek saçma olur.
Sayfa: 100
ESTETİK ÇOŞKU
Dış dünyadaki hoşun idraki yahut öbür yandan onu sözlerde, onların gerçek dizilişlerinde algılamak. Bir sesin başkasına vuruşundaki, ihtimamlı bir yazının sıkılığındaki yahut hoş bir öykünün ritmindeki haz.
Kıymetli olduğuna ve kaçırılmaması gerektiğine inandığın bir tecrübesi paylaşma isteği.
TARİHÎ İTKİ
Şeyleri oldukları üzere görme, onlar hakkında gerçek bilgilere erişip bunları gelecek kuşaklar için biriktirme isteği.
George Orwell
POLİTİK HEDEF
Burada politik sözünü mümkün olabilecek en geniş manasıyla kullanıyorum. Dünyayı muhakkak bir tarafa itmek ismine, öbür insanların uğruna didindikleri toplumla ilgili olması gerekene dair fikirlerini değiştirmek için duyulan güçlü istek.
Yeniden, hiçbir kitap politik açıdan büsbütün tarafsız değildir. Sanatın siyasetle işi olmamalı görüşü bile politik bir haldir.
Ergül Tosun
Kitap sayfası için irtibat: