Pakistan’da ‘ABD komplosu’ diye nitelendirdiği bir inanç oylamasıyla nisanda başbakanlıktan gönderilen İmran Han siyasi gayretini Sefaköy escort sürdürürken Şahbaz Şerif idaresi siyasetten men edilmesi için kolları sıvamış görünüyor
Rusya ve Çin’le bağlar dahil ülkesinin çıkarlarını önceleyen bağımsız siyaset gütmeye çalıştığı için ABD’den aldığı tehdit mektuplarının akabinde devrildiğini Escort Yenibosna belirten eski Başbakan aylardır büyük kalabalıkları toplayarak mitingler düzenliyor Sonunda İmran Han’ın yerine meclise seçilen Şahbaz Şerif hükümeti eski başbakana siyaset yasağı için harekete geçti İmran Han hakkında ‘terörle gayret Halkalı escort bayan yasası’ çerçevesinde ağır ceza soruşturması tetiklenirken konuşma yasağı getirildi
Pakistan siyasetindeki tansiyonu Dumlupınar Üniversitesi nden Asya siyasetleri uzmanı Dr. Barış Adıbelli ile konuştuk.
İmran Han da bir güç kaybı yok Pakistan halkı etrafında
Dr Barış Adıbelli’ye nazaran Şahbaz Şerif hükümeti İmran Han’ı siyasetten men etmeye çalışıyor İmran Han’ın devrilmesinden bu yana büyük mitinglerle halk kitlelerini mobilize etmeyi başardığını belirten Adıbelli bu yüzden ‘teröre takviye verdi halkı kışkırttı’ üzere suçlamalarla engellenmeye çalışıldığını söyledi Adıbelli adil bir seçim olursa İmran Han’ın ezici bir oyla tekrar iktidara geleceği görüşünde
Görevden alınmasından yana İmran Han hiç durmadı Pakistan ın her yerinde büyük mitingler düzenledi Hakikaten mitinglere bakıldığında muazzam bir kitleyi mobilize etmeyi başardı Halkın nezdinde epey bir gücü oldu Burada İmran Han ın karizmatik tesirinin yanında bir nevi yeni hükümetin geliş stiline yönelik de bir şeydi Problemde Amerika boyutu olunca bilhassa Afganistan’dan çekilme sıkıntısından sonra Pakistan a yönelik Amerikan haline bakınca Trump devrinde bağlantılar kesilmişti o günden bugüne bir arpa uzunluğu yol kat edilemedi Hasebiyle halkta bir reaksiyon var Yalnızca İmran Han ın başına gelenler değil halkın genel reaksiyonu de var İkisi de bir ortaya gelince muazzam bir kitle takviyesi aldı Temel gelişme geçen ay İmran Han’ın partisinin adayı orta seçimlerde Pencap eyaletinde sandalyelerin tamamını aldı Baktılar ki İmran Han da rastgele bir güç kaybı yok esasen magazinsel hayatı var karizmatik bir bilhassa İngiliz Milletler Topluluğu nda bir tesiri var Bir devir İngiliz jet sosyetesinin de bir üyesiydi Atlet kimliği ile siyaseti bir ortaya getirdi üzerine bir de Amerikan darbesini ekleyince bu Pakistan ın bu orta aradığı bir şeydi Halk şu anda İmran Han ın etrafında Erken seçim tartışmaları oldu bundan çekiniyorlar Seçimler 2023 Ağustos ta buna bile gitmeye yürek edemeyecekler Zira muazzam bir takviye var İmran Han a o devir ‘vatan haini’ dendi ‘terörist’ dendi Yani ‘teröre takviye verdi halkı kışkırttı’ üzere hatalarla bir halde İmran Han ın seçimlerden men edilmesi Şayet adil bir seçim olursa ve İmran Han ın girmesinde rastgele bir kısıtlama olmazsa çok ezici bir oyla tekrar geleceği görünüyor
‘İmran Han tansiyonu çatışmaya döndürmeyecek formda yönetmeye çalışıyor’
Dünyada yine bir ‘suikast dalgası’ yaşanabileceğinin işaretlerinin geldiğini söyleyen Adıbelli Pakistan’ın da tarihinde siyasi suikastlerin eksik olmadığını anımsattı Fakat Adıbelli Batılı şekilde halkla münasebetler çalışmalarını yeterli bilen İmran Han siyasi uğraş sürecini tansiyonu tırmandırmayacak formda yürütmeye çalışıyor
20 yüzyılda suikast problemleri vardı Birinci Dünya Savaşı nı bile çıkardı Son vakitlerde ortadan kalktı deniyor Eski Japon Başbakanı Abe ile başlayıp en son Dugin in kızı yani 21 Yüzyılın gidişatı tekrar bu tıp kirli bir savaşa yanlışsız geçiyor Pakistan içinde Benazir Butto örneği var Bu endişelerin aslında ana nedeni bu Magazinsel boyutu anlatırken demek istediğim buydu İmran Han ın inanılmaz bir PR çalışması var Zira Batı kültürünü çok yeterli bildiği için probleme profesyonel yaklaşıyor ve muazzam bir siyasi takımı var İmran Han ın yeniden Batılı stilde bu sıkıntıyı yürüteceğini ve tansiyonun mümkün bir çatışmaya döndürmeyeceğini öngörebiliriz Lakin öbür tarafta İmran Han ın son devrinde orduyla da bağları bozulmuştu Pakistan ı gerçekte kim yönetiyor Pakistan artık bıktı Butto Navaz Şerif üzere kişilikler uzun yıllar Pakistan siyasi hayatına hakim olmuş sonuç ortada Halkın İmran Han da gördüğü şu yeni bir rüzgar yeni bir umut
‘Bundan sonra İmran Han ı nasıl susturacaklar ‘
İmran Han’ın Ukrayna krizinin başında Moskova’ya gittiğini öncesinde ABD ve NATO’nun Afganistan’daki işgalinin sona erdiği geçen sene Pakistan’da üslenme taleplerini geri çevirdiğini belirten Adıbelli tüm bunların eski başbakanı ‘parlamento darbesine’ götürdüğünü anımsattı
Ukrayna krizi başladığında İmran Han ın Moskova ziyareti olmuştu Genelkurmay Lideri da ocak ayında AB yi ziyaret etmişti Orada Batılıyız Batıcıyız dediler Burada Amerikalıların Afganistan dan çekildikten sonra Pakistan dan istihbarat için üs talebi olmuştu ve İmran Han hükümeti bunu kabul etmedi O kadar ileriye gittiler ki Afganistan dan da yabancı ülke askerlerinin bulunmasını istemediler Bu bağlamda Türkiye ye Afganistan için açıktan dayanak vermediler Biz orada havaalanını koruyalım derken en büyük beklentimiz o devir Antalya diplomasi sıkıntısında Pakistan Dışişleri Bakanı açıklama yapacaktı yapmadı Hasebiyle İmran Han ın bu türlü bir şeyi vardı Amerikalılar her zamanki üzere bir halde bu sıkıntıyı ‘saray içi darbesi’ dediğimiz burada parlamento darbesi oldu bir biçimde parlamentodaki açıkları kullanarak yürüttü Bundan sonra İmran Han ı nasıl susturacaklar Terörle uğraş yasası üzerinden bir konuşma yasağı geldi tutuklanma tehlikesi var Fakat eski bakanlardan biri İslamabad ı alırız dedi Muazzam bir halk takviyesi var yürürüz İslamabad ı alırız diyor Bu noktada ordu devreye girer mi
İmran Han erken seçim yapalım diyor hükümet buna yürek edemiyor
ABD’nin Avrasya coğrafyasındaki planlarında İmran Han’ın ‘yerli ve milli’ bir kimliğe dönüşmesiyle pürüz teşkil etmeye başladığını aktaran Adıbelli sivil darbe sürecinin de bu biçimde açıldığını söylerken bundan sonrasında zahmetli bir imaj olduğu görüşünde İmran Han’ın erken seçim talep ettiğini lakin Şahbaz Şerif hükümetinin buna cüret edemediğini söyleyen Adıbelli ‘darbeler tarihi’ olan Pakistan ordusunun ne yapacağının da bilinmediğini vurguladı
İmran Han İngiltere yi kültürü çok düzgün biliyor Burada ABD nin Afganistan dan çekilmesinden sonra Ukrayna da başlayan süreçle birleştirdiğinizde yeni maksadı Avrasya coğrafyasında atacağı adım Ben bunu çekilme değil yeni bir atağın başlangıcı olarak daima yorumladım Bu bağlamda Pakistan yine değer kazandı İmran Han beklenenin aksini yaptı Beklenen şuydu İngiliz jet sosyetesinde eski bir atletin duracağı yer Washington ın yanıydı Zira 2018 de bu türlü bir İmran Han vardı Lakin sonradan daha yerli ve ulusal bir İmran Han a dönüşünce iş diğer bir noktaya geldi Hasebiyle burada ben Şahbaz Şerif ile ordu münasebetlerinin nasıl olacağı da merak konusu Zira ben onların da büyük bir konsensüs içinde olduğunu düşünmüyorum İmran Han şunu diyor Erken seçim yapın halk karar versin Şayet halk beni istemiyorsa aslında ben köşeme çekilirim İmran Han ın tek itirazı Haksız yere adil olmayan biçimde sandıkta değil sivil darbeyle indirildim diyor Fakat işin ilginci yeni atanmış hükümet buna cüret edemiyor Erken seçim yapamadılar İmran Han bu çizgide devam ederse ki daha da güçlenecek ağustosta da bu seçimlerin dertli olacağını tahminen de ordunun kısmi ikazıyla tıpkı Myanmar daki üzere bir mühlet erteleneceği bir gelişme de bekleyebiliriz Zira Pakistan birebir vakitte darbeler ülkesi çok fazla başbakanın idam edildiği suikaste uğradığı bir ülke Münasebetiyle basitçe bir siyasi müzakereyle bu işin halledilebileceği bir ülke değil Şu anda zati o bölgede ağır bir jeopolitik risk de yüksek
‘Mesele aslında yalnızca İmran Han ın siyasi geleceğiyle ilgili değil problemin jeopolitik boyutu farklı parametreleri var’
Çin ile Rusya ortasındaki coğrafyanın ABD nin amaçları ortasında olduğunu anımsatan Adıbelli Afganistan ve Pakistan üzere ülkelerin Washington açısından ehemmiyetine atıfta bulundu Adıbelli’ye nazaran sorun aslında yalnızca İmran Han ın siyasi geleceğiyle ilgili değil sorunun jeopolitik boyutu farklı parametreleri var
Büyük bir stratejik oyun oynanıyor Dış etkenler de konjonktürde büyük oranda tesirli ABD nin buradaki projesi de kıymetli İbreyi tekrar İmran Han a çevirebilir Tahminen bir noktada anlaşabilir Bazen sağ gösterip sol vuruyor örneğin Mısır da Evvel Mursi yi takviye verdi demokrasi dedi sonra ummadığımız bir yerde Sisi yi getirdi ABD nin bu çeşit şeyleri var Görünmeyenleri yapabiliyor Tekrar İmran Han ile anlaşabilir mi Ben zannetmiyorum zira İmran Han bunu bir şahsî sıkıntı haline getirdi ‘ABD bundan sorumludur’ diyerek Burada ABD nin siyaseti ne olacak merak ediyorum Tayvan ile Ukrayna ortasında sıkışmış bir Amerika var Lakin ben yalnızca bu iki bölgeyi değil temel Asya karası Avrasya dediğimiz o karasal coğrafyada ne var Çin ile Rusya ortasındaki coğrafya şu anda ABD nin amacında Türkiye ile birlikte başlıyor Japon Denizi ne kadar olan bir coğrafyada Amerika hala aktif olmak istiyor Bunun da arayışı içerisinde Hasebiyle burada Afganistan ile Pakistan Amerika için kıymetli üsler Bugün Amerika Afganistan ı terk etmedi En son El Kaide nin öbür başkanını de hava hücumuyla öldürdü IŞİD Horasan sıkıntısı var Pakistan Talibanı var Bunlar Çin in Pakistan ekonomik koridoruna her gün taarruzlarda bulunuyorlar Şahbaz Şerif her ne kadar Çin ile alakaları devam ettireceğiz dese de İmran Han kadar Çin e itimat veriyor mu vermiyor mu bu nokta kıymetli Sıkıntı aslında yalnızca İmran Han ın siyasi geleceğiyle ilgili değil sorunun jeopolitik boyutu farklı parametreleri var Yani büyük güçlerle direkt münasebetleri var büyük güçlerin oradaki global siyasetleri var Nesil Yol dan giriyoruz ABD nin Afganistan siyasetine kadar uzayıp gidiyor İmran Han tarafı da çok sert açıklamalarda bulunuyor Şu anda hükümetin gücü Şahbaz Şerif in elinde Burada orduyu da göz gerisi etmemek lazım