Japonya, eski Başbakan Şinzo Abe suikastının artçılarıyla sarsılıyor. Suikast zanlısının annesinin Moon tarikatına yaptığı büyük bağışlar nedeniyle battığı gerekçesiyle tarikatla irtibatlı Abe’yi öldürdüğüne dair tabirinin akabinde, ‘Japonya’yı gizlice yöneten çok milliyetçi ya da dini tarikatlar’ meselesi gündemden düşmüyor. Daha evvel Moon tarikatıyla bağlantılı isimleri kabine dışı bırakan Başbakan Fumio Kişida, buna karşın iktidardaki Liberal Demokrat Parti’nin (LDP) önde gelen üyelerinin tarikatla kontaklarının daima ifşa olması karşısında özür diledi.
Prime Minister Fumio Kishida has said that lawmakers of Japan's ruling LDP must cut ties with the controversial Unification Church. https://t.co/E7X1rdNU37
— The Japan Times (@japantimes) August 31, 2022
Resmi adıyla Dünya Barışı ve Birleşmesi İçin Aile Federasyonu olan Moon tarikatına Birleşme Kilisesi de deniliyor. Japonya Başbakanı, düzenlediği basın toplantısında, ‘son aylarda milletvekillerinin Birleşme Kilisesi’yle bağlarının ifşa olmasının halkın siyasete itimadını yitirmesine neden olduğunu’ belirtti.
#LDP denials over ties to church ring hollow for lawyers group #UnificationChurch | The Asahi Shimbun Asia & #Japan Watch https://t.co/WWkZB0Kc9A
— Asahi Shimbun AJW (@AJWasahi) August 31, 2022
“LDP’nin lideri olarak, partinin kiliseyle geniş çaplı bağları hakkında basında çıkan haberlere ait kamuoyunda kuşku ve kaygılara neden olduğum için dürüstçe özür dilerim” diyen Kişida, 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana Japonya’yı neredeyse kesintisiz yöneten LDP’nin ‘Birleşme Kilisesi ile tüm bağlarını keseceği’ sözü verdi.
Buna neden olan ise Japon halkının Abe suikastı zanlısı Tetsuya Yamagami’ye gösterdiği sempati.
Olay yerinde yakalanan ve Abe’yi kiliseyle irtibatı nedeniyle öldürdüğünü söyleyen Yamagami’nin mektuplarında ve toplumsal medya paylaşımlarında, ‘annesinin kiliseye yaptığı yüz binlerce dolarlık bağışların hayatını mahvettiğini lisana getirdiği’ basına yansımıştı.
“Halktan, siyasi faaliyetlerin mümkün olduğu kadar çok beşerle temas kurmayı gerektirdiğini anlamasını istiyoruz” diyen Japonya Başbakanı, “Ancak dini kümeler maddelere uymalıdır. Siyasalların faaliyetler her vakit kurallara ve düzenlemelere uygun olmalı ve milletvekilleri farklı kümelerle münasebet kurarken dikkatli etmelidir” diye ekledi.
Kişida, hem din özgürlüğünü teminat altına alan hem de kilise ile devlet ortasındaki anayasal ayrımı koruyan düzenlemelere ahengi artırmak için LDP Genel Sekreteri Toşimitsu Motegi’ye şu talimatları verdiğini belirtti:
“LDP milletvekilleri ile Birleşme Kilisesi üzere halk için tehlike oluşturan toplumsal açıdan tartışmalı kümeler ortasındaki tüm bağları kapsamlı incelemeye alın. LDP milletvekillerinin geçmişten önemli dersler çıkarması için parti siyaseti gereği Birleşme Kilisesi ile tüm bağlarını koparmalarını sağlayın. Üyelerinin gelecekte problemli kümelerle bağları olmaması için LDP içinde uyulacak bir sistem oluşturun.”
LDP’li Başbakan, ‘hiçbir milletvekilinin (Birleşme Kilisesi ile bağları hakkında) kendi başına karar veremeyeceğini, bütün milletvekillerinin parti siyasetine uymasının sağlanacağını’ vurguladı. Motegi de ‘parti üyelerinin parti siyasetine uymamaları halinde LDP’de kalamayacaklarının’ altını çizdi.
LDP, seçim kampanyalarında Birleşme Kilisesi ve benzeri kümelerden bağış yahut yardım kabul edenleri cuma günü açıklayacak.
Ana muhalefetteki Japonya Anayasa Demokrat Partisi’nden Kenta Izumi ise iktidar partisinin soruşturmasının ‘gevşek’ olduğunu ve tarikatlarla daha güçlü bağları olan mahallî meclislerdeki LDP’lleri kapsamadığını söyledi.
Devletten tarikat mağdurları için yardım kampanyaları
Medyanın mercek altına aldığı tarikatın müritlerini fahiş fiyatlarla dini eserleri satın almaya zorladığı ‘manevi satış’ taktiklerine karşı hükümet harekete geçmek zorunda kaldı. Bu ay başında Adalet Bakanlığı, Kabine Sekreterliği, Tüketici İşleri Dairesi ve Ulusal Polis Teşkilatı’ndan oluşan ortak heyet, tarikat kurbanlarına dayanağı genişletmek için eylülden itibaren kampanya başlatmaya karar verdi. Tüketici İşleri Dairesi ‘manevi satış’ mağdurlarına yardımcı olmak için farklı çalışma da başlattı.
Abe için 1.82 milyon dolara mal olacak devlet merasimine tepki
Hal böyleyken, Japonya Başbakanı, 2. Dünya Savaşı sonrası Japon tarihinin en kutuplaştırıcı başkanlarından biri olan Abe için 6 bin davetliyle devlet cenazesi merasimi düzenleyip -güvenlik masrafları hariç- 1.82 milyon dolar harcama kararı nedeniyle basın toplantısında tenkitlerin maksadı oldu.
Parlamentoda hesap verecek
‘Abe’nin Japonya’nın en uzun mühlet misyon yapan başbakanı olması ve ülkenin global profilini yükseltmedeki başarısı nedeniyle devlet cenazesi merasimini hak ettiğinde’ ısrar eden Kişida, “Kararın kâfi açıklama yapılmaması üzere nedenlerle çok fazla tenkit almasını anlıyorum ve başbakan olarak karar verme sürecimi açık net formda özetlemek benim sorumluluğum” dedi. Televizyondan canlı yayımlanacak parlamento oturumunda soruları cevaplayacağını belirtti.
Hükümetin ek güvenlik masraflarını nasıl finanse etmeyi planladığının sorulması üzerine bunun cenazeye kaç yabancı önderin katılacağına bağlı olduğunu söyleyen Kişida “Ne kadar kaynak ayıracaksak mevcut bütçeden karşılanacak” dedi.
Parlamento önünde protesto
Dün gece parlamento önünde toplanarak Abe’ye devlet merasimi kararını protesto eden yüzlerce kişi ise “Devlet cenazesine hayır”, “Bizi yas tutmaya zorlamayın”, “Abe siyaseti Japonya’yı yok eder” yazılı pankartlar ve sloganlar kullandı.
‘Ödediğimiz vergileri yoksullukla gayrete harcayın’
‘Ödedikleri vergilerin Abe’nin cenazesine harcanmasını reddettiklerini’ söyleyen protestoculardan biri olan emekli Yosuke Inai, “Birleşme Kilisesi’nin Japon siyasetine bu kadar derinden karışması beni çok şoke etti. Bu çok tehlikeli” dedi. Ofis çalışanı Chie Sakuma, “Madem hükümetin cenazeye ayıracak bu kadar parası var, o vakit öbür bir şeye harcasın. Çocukları da vuran artan yoksullukla uğraş etsin” diye konuştu.