Kanada ile Danimarka, ortalarındaki 50 yıllık Hans Adası meselesine nokta koyan muahedeyi merasimle imzaladıklarını duyurdu. Mutabakat adayı Kanada’nın Nunavut bölgesi ile Danimarka’nın özerk Grönland Adası ortasında ikiye bölerek hudut çizdi. Kanada Dışişleri Bakanı Melanie Joly ile Danimarkalı mevkidaşı Jeppe Kofod, imza merasiminde ada arbedesinin şanına yakışır biçimde birbirlerine bir şişe içki armağan etti.
A territorial dispute between Denmark and Canada over an uninhabited rock in the Arctic — nicknamed the “whisky war” — has come to an end, with the 2 countries agreeing to divide the tiny island between them. https://t.co/R83ihll41a
— NBC News World (@NBCNewsWorld) June 15, 2022
Grönland’ın kuzeybatısında 1.3 kilometrekare yüzölçümlü bir kaya kesiminden ibaret olan Hans Adası’nın şöhreti ise ‘viski savaşlarına’ sahne olmasından kaynaklanıyor. Kanada ile Grönland ortasındaki buzlu sularda 180 metre dikey olarak yükselen Hans Adası, her iki ülkeye 18 kilometre uzakta. Münasebetiyle memleketler arası hukuka nazaran her iki ülke de kayalık üzerinde hak argüman edebiliyor.
An agreement 50 years in the making, the end of the dispute over Hans Island is an example of how good diplomacy is the only path to solve tough issues. https://t.co/dA7KAK3Rvm
— Mélanie Joly (@melaniejoly) June 14, 2022
Kanada ile Danimarka’nın 1973’te imzaladığı Nares Boğazı su yolu üzerinde hudut çizme mutabakatında tahlile kavuşturulamayan Hans Adası’na birincinin 1984’te Kanada, bayrak dikti ve yanına bir şişe Kanada viskisi bıraktı. Bunun üzerine Danimarka’nın Grönland İşleri Bakanı soluğu kayalıkta alıp Danimarka bayrağı dikti, yanına akvavit denilen İskandinav içkisinden bir şişe bıraktı ve çıtayı bir tık yükseltip mektup koydu. Mektupta “Danimarka topraklarına hoşgeldiniz” yazıyordu.
The good-natured spat was not fought with weapons, but with flags and whiskey bottles – all for Hans Island https://t.co/GJhDHqMSfP
— The Telegraph (@Telegraph) June 15, 2022
Böylece devir periyot Hans Adası’na bayrak dikip içki şişesi bırakarak birbirine nispet yapma geleneği başladı. Takip eden 49 yıl boyunca, onlarca Kanadalı ve Danimarkalı bu ritüele katıldı. Viski savaşlarının ününü duyup adaya giden ziyaretçiler, yıpranmış bayraklar, içki şişeleri ve esprili atışma notlarından oluşan bir denizle karşılaştı.
1988’de Danimarka Arktik Okyanusu devriye gemisi, üzerinde Danimarka bayrağı olan bir höyük inşa etti.
2001’de Kanadalı jeologlar, Kuzey Ellesmere Adası’nın haritasını çıkarırken Hans Adası’nda uzunluk gösteriverdi.
2005’te Kanada Savunma Bakanı Bill Graham, sembolik bir hareketle Hans Adası’nda yürüyüşe çıktı. Graham ayak basmadan bir hafta evvel, adaya, Kanada ordusu tarafından Kanada bayrağı ve plaketi yerleştirdi. Bu gelişmeyi protesto eden Danimarka, Kanada büyükelçisini geri çağırdı.
Karşılıklı Hans Adası’na bayrak çıkarma seferleri, 2005’te tahlil sürecinin başlatılmasıyla duruldu ve dünkü mutabakatla noktalandı.
Kanada’nın birinci defa Danimarka ile bir kara sonu paylaşması manasına gelen muahede, Rusya’nın Ukrayna operasyonu periyodunda iki NATO müttefikinden Kuzey Kutbu’nda sembolik bir birlik-beraberlik gösterisi oldu.
Canada and Denmark look to end their decades-long 'whisky war' https://t.co/7uVHlGUiix
— ABC News (@abcnews) June 14, 2022
İmza töreninde Kanada Dışişleri Bakanı Joly “Birçok kişi buna viski savaşı diyordu, bence bu, savaşların en dostanesiydi” dedi. Joly, muahedenin ‘Arktik bölgesinde milletlerarası işbirliği için yol gösterici olacağını ve hukukun üstünlüğünü tesis edeceğini’ söyledi. Danimarkalı mevkidaşı Kofod da anlaşmanın ‘uluslararası sistemin baskı altında ve demokratik bedellerin hücum altında olduğu bir devirde yapıldığını’ lisana getirdi.