İş hayatına atılan her insanı ilgilendiren hususlardan biri de kıdem tazminatıdır.
İş Kanunu ile koşulları belirlenen kıdem tazminatı, çalışanlara maddi garanti sağlarken patronlara de çalışan sirkülasyonunun önüne geçme imkânı tanımaktadır.
Kıdem tazminatının nasıl hesaplandığı, hangi koşullarda hak kazanıldığı üzere tüm çalışanların merak ettiği bahisler sıklıkla araştırılıyor.
Pekala kıdem tazminatı nedir ve nasıl hesaplanır? Kimler kıdem tazminatından faydalanabilir? İşte ayrıntılar..
KIDEM TAZMİNATI NEDİR?
İş Kanunu”nun 14. hususuna nazaran, çalışanın işe başladığı tarihten itibaren tıpkı patronun bir yahut değişik işyerlerinde çalışılan müddetler gözönüne alınarak, hizmet aktinin devamı müddetince her geçen tam yıl için patron tarafından çalışana ödenecek tazminata “Kıdem Tazminatı” denilmektedir.
KIDEM TAZMİNATI KURALLARI NELERDİR?
Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için çalışanın her şeyden evvel sigortalı olarak ve iş yerinde en az 1 yıldır çalışıyor olması gerekmektedir. Bu kuralları karşılayan her çalışan kıdem tazminatına hak kazanmanın birinci kuralını karşılamış demektir lakin bu kaideler tek başlarına kıdem tazminatı almaya kâfi değildir.
Kıdem tazminatı alabilmek için, aşağıda saymış olduğumuz durumlardan rastgele birinin gerçekleşmiş olması gerekmektedir;
- Patronun, kanunda belirtilen haklı nedenlerin hiçbirine dayanmadan çalışanı işten çıkartması.
- İş kontratına mevzu olan işin, çalışanın sıhhatini ya da hayat biçimini tehlikeye sokması.
- Patron ya da birlikte çalışmak zorunda olduğu diğer bir çalışanın taşıdığı bulaşıcı hastalığa yakalanması.
- Patronun; iş kontratının imzalanması sırasındaçalışana işin nitelikleri ile ilgili yanlış bilgi vermesi.
- Çalışana yahut çalışanın aile fertlerinden rastgele birine patron tarafından hakaret edilmesi, onur kırıcı ithamlarda ya da cinsel tacizde bulunulması.
- Patronun, çalışandan yasadışı bir iş yapmasını istemesi.
- Çalışanın öbür bir çalışan tarafından cinsel tacize uğradıktan sonra bu durumu patrona bildirmesine karşın patron rastgele bir tedbir almaması.
- İş yerinde bir haftadan daha uzun müddet ile işin durmasına neden olacak bir durumun oluşması.
- Bayan çalışanın, evlendikten sonraki 1 yıl içerisinde işten ayrılmak istemesi.
- Erkek çalışanın askerlik vazifesini yerine getirmek için silah altına alınması.
- Emekliliğe hak kazanılması.
- Malullük durumunun oluşması.
- Çalışanın ölmesi.
KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
2021 Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin çalıştığı son işyerinde her tam yıl için 30 günlük son brüt fiyat ele alınmaktadır. Şayet çalışanın tam yıl müddeti dışında çalıştığı günler varsa, bu günler 30 gün üzerinden oranlama yapılarak tazminat fiyatı alınır.
2021 Kıdem tazminatı hesaplanırken unutulmaması gereken durumlardan birisi de; kıdem tazminatının tavan fiyatıdır. 2021’de kıdem tazminatı tavan meblağı birinci 6 aylık süreç için Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 7.638,96 TL olarak tespit edildi.
KIDEM TAZMİNATI HESAPLAMA SÜRECİ
- Çalışanın çalıştığı toplam müddet belirlenir.
- Çalışanın çalıştığı toplam yıl sayısı ile aldığı son brüt fiyat (yol, yemek ve başka yan ödemelerle birlikte) çarpılır.
- Tam yıl mühletin dışında kalan müddetin toplam gün sayısı belirlenir ve günlük brüt fiyatla çarpılır.
- Ortaya çıkan fiyattan %0,759 oranında damga vergisi kesilir ve geriye kalan meblağ, kıdem tazminatı fiyatını gösterir ve çalışana bu meblağ ödenir.