ABD dış siyasetinin duayeni olarak kabul edilen Henry Kissinger, Davos’taki Dünya Ekonomik Forumu’nda Ukrayna kriziyle ilgili toprak ödünü karşılığı barış muahedesi tavsiye etmesi sonrası, 5 Temmuz’da ‘Liderlik’ isimli kitabının yayımlanması öncesi Sunday Times’a konuştu. ABD’nin 1969-75’teki Ulusal Güvenlik Danışmanı, 1973-77’deki Dışişleri Bakanı olan Kissinger, ABD’nin bugün 1955-1975’teki Vietnam Savaşı’na kıyasla sonu görünmez halde daha bölünmüş olduğunu söyledi.
Amerikan Ulusal Seçim Çalışmaları anketleri, Demokratlar ile Cumhuriyetçilerin birbirlerini siyasi rakipten fazla düşman olarak gördüklerini giderek daha fazla gösterirken, ABD’de son birkaç on yılda yükselen ‘partizan antipatiyi’ eleştiren Kissinger, ‘1970’lerin başında her iki partiye de meyletmek mümkünken artık birbirine düşmanlığın kök saldığını’ belirtti.
1950’lerden beri Cumhuriyetçi olan Kissinger, “Ulusal çıkar manalı bir tabirdi, başlı başına bir tartışma konusu değildi. Bu sona erdi. Artık her idare, muhalefetin farklı öncüller üzerine inşa edilmiş formda bitmek bilmeyen düşmanlığıyla karşı karşıya. Şu anda Amerika’da lisana getirilmeyen lakin en gerçek tartışma, Amerika’nın temel kıymetlerinin geçerliliğinin kalıp kalmadığı hakkında” dedi.
Sunday Times, ‘Amerika’nın temel kıymetleriyle Amerikan Anayasasının kutsal statüsü ve ferdî özgürlük ile kanun önünde eşitliğin önceliğine atıfta bulunulduğunu’ yazdı.
Kendi bakış açısından Demokrat Parti’nin sol kanadına atıfla ‘ilerici solun’ halihazırda benimsediği duruşu “Bu temel bedeller altüst olmadıkça ve onların icra etme unsurları değişmedikçe, dış siyasetimiz bir yana, kendi iç siyasetimizi bile yürütmeye hiçbir ahlaki hakkımız yok” diye yorumlayan Kissinger, bunu esefle karşıladığını belirtti.
‘Birleştirmek için bazen dış şok ya da dış düşmana başvurulur’
‘Bunun şimdi yaygın bir görüş olmadığı, lakin başka her şeyi kendi tarafında itmek ve birleştirici siyasetleri engellemek için gereğince öldürücü kuvvetinin olduğu’ uyarısını yapan Kissinger, ‘bunun muhtemelen tüm üniversitelere ve medyanın birçoklarına hakim olan geniş entelektüel topluluğun görüşü olduğunu’ söyledi. ‘Bu tıp ortalarında köprü kurulamaz bölünmelerin’ nelere hamile olduğunu “Ya toplum çöker ve artık hiçbir liderlik altında da vazifelerini yerine getiremez ya da onları aşar” diye lisana getirdi. ‘Bu bölünmeyi birleştirmek için bazen bir dış şok ya da dış düşmana başvurulması’ taktiğine dikkat çekti.
1973’te Nobel Barış Mükafatına layık görülen realpolitik ve jeopolitik duayeni, “Ortadoğu ve Asya’nın Avrupa ve Amerika ile bağlarında büyük meseleler yaşanacak” öngörüsünde bulundu.
Ukrayna operasyonuyla ilgili Rusya Vladimir Putin’i “Yaptıklarının mazereti yok” diye eleştiren Kissinger, ‘her vakit fikirli bir analist olarak gördüğü Putin’in düşüşteki bir ülkenin başı olduğu ve bu krizde orantı hissini kaybettiği’ iddiasında bulundu.
Finlandiya ve İsveç’in üyelik müracaatlarının Türkiye’ye takıldığı NATO’dan ‘bileşenleri illa uyumlu görüşlere sahip olmayan kurum’ diye kelam eden Kissinger, ‘Rusya’nın Ukrayna operasyonuna birlik içinde karşılık veren ittifakın Avrupa ile Amerika’nın işbirliğini neredeyse eşsiz biçimde yansıtan bir kuruma dönüştüğü için sürdürülmesi gerektiğini’ söyleyerek şöyle devam etti:
“Ukrayna konusunda bir ortaya geldiler, zira bu eski tehditleri andırıyordu ve çok başarılı oldular ve ben de yaptıklarını destekliyorum. Artık soru, bu savaşın nasıl sona erdirileceği olacak. Sonunda hem Ukrayna hem de Rusya için birer yer bulunmalı, şayet ki, Rusya’nın Çin’in Avrupa’daki ileri karakolu olmasını istemiyorsak.”
1970’lerde ABD’nin Çin’le yumuşamasının mimarı, “Dünya hakimiyetinin Çin’e has bir kavram olduğuna inanmıyorum, lakin bu kadar güçlü olmaları mümkün olabilir. Ve bu bizim çıkarımıza olmaz” dedi. ‘Kendi idare sistemleri birbirleriyle uyumsuz olan ABD ile Çin’in en nihayetinde birbirine rakip yarışmacılar olarak karşı karşıya kaldığını’ belirten Kissinger, “Bu tam da teknolojinin, bir savaşın uygarlığı yok etmese de gerileteceği güce eriştiği devirde oluyor” ikazını yaptı. ‘İki üstün gücün felakete yol açacak bir çarpışmanın olmasını önlemek için minimum bir ortak yükümlülüğe sahip olduğunu’ vurguladı.
‘Bazı ülkelerin bu rekabeti istismar etmek isteyeceği kesinken ve kimi ülkeler de ya ABD ya da Çin’in yardımından medet umarken, iki üstün güç ortasında diyalog eksikliğinden derin telaş duyduğunu’ lisana getiren Kissinger, “Yani çok sıkıntı bir periyoda giriyoruz” diyerek kelamlarını tamamladı.