Yardımlaşmanın, insanları kaynaştırıp küsleri barıştırmanın en hoş vesilesidir bayramlar. Beşerler kabirlerde yatan yakınlarını dahi bayram vesilesiyle ziyaret eder, ruhlarına Fatiha okuyarak onları da sevindirirler.
Ramazan Bayramı’nın müminler için farklı bir yeri vardır. Her gün tutulan orucun iftar vaktindeki sevinci üzere, tutulan bir aylık orucun toplu iftar sevinci bayram sabahı yaşanır. Otuz gün boyunca oruç tutup sonunda tüm ailenin bir ortaya geldiği kahvaltı sofrası, yediden yetmişe herkese memnunluk verir ve hoş izler bırakır.
HZ. PEYGAMBER’İN BAYRAMI
Peygamber Efendimiz Aleyhissalâtü Vesselam, yılın iki bayram gecesinde kalkıp ibadet etmeyi tavsiye ederlerdi. Bu gecelerde uyanık bulunmanın, kalbin uyanıklığına vesile olduğunu bildirirlerdi. Bunu bir hadis-i şeriflerinde şöyle söz etmişlerdi:
“Sevabını Allah’tan umarak iki bayram gecesinde kalkıp ibadet eden kimsenin kalbi, kalplerin öldüğü gün ölmez.”
Bayramlar saadet asrında da farklı bir hava ve neş’e içinde yaşanırdı. Peygamber Efendimiz Aleyhissalâtü Vesselam, bayram sabahında namazgaha çıkardı. Peygamber hanımlarının da başka hanımlar ve kızlarla birlikte namazgaha çıkması istenirdi. Bayanlar cemaatin art tarafında yer alırlardı. Kılınan bayram namazından sonra Peygamberimiz cemaate hitaben bir hutbe okurdu.
Abdullah bin Mesud, Hz. Peygamber (s.a.v)’in namazı hutbeden evvel kıldığını, sonra hutbe okuduğunu, daha sonra bayanlara işittiremediğini düşünüp onların yanına geldiğini ve onlara hatırlatmada bulunduğunu rivayet etmiştir.
Tekrar Hz. Peygamber (s.a.v)’in bayramda yetim bir çocuğa davranışı, her kaynakta karşımıza çıkıp bize tebessüm ettirir.
Bir bayram günü Hz. Peygamber (s.a.v) konutundan çıkmış, mescide gidiyordu. Yolda sevinçle oynayan çocuklara rastladı, hepsi bayramlık yeni elbiseler giymiş, sevinç içinde koşturuyorlardı.
Ama çocukların içinde zayıf, çelimsiz bir çocuk vardı. Onlar üzere memnun değildi ve üzerindeki elbiseleri yırtık, eskiydi. Bir köşeye çekilmiş, oynayan çocukları izliyordu.
Peygamberimiz çocuğun yanına yaklaşarak, ”Sen niçin arkadaşlarının yanında değilsin? Niçin onlar üzere sen de gülüp oynamıyorsun?” buyurdu.
Çocuk karşısındakinin kim olduğunu bilmiyordu. Yanıt verdi:
”Ben hem öksüzüm hem de yetimim. Babam şehit oldu. Annem de diğer biriyle evlendi.”
Bunun üzerine Peygamber Efendimiz çocuğun elinden şefkatle tuttu. Saçlarını okşadı ve şöyle buyurdu:
”İster misin Resulullah’ın baban, Aişe’nin de annen olsun ?”
Çocuk karşısındakinin Resulullah olduğunu anlayınca sevinçle, heyecanla karşılık verdi:
”Ya Resulullah, nasıl istemem?”
Efendimiz (asm) yetim çocuğun elini tuttu ve meskenine götürdü. Meskende onu yedirip, içirdi. Ona yeni elbiseler giydirdi. Yetim çocuk bu halde tekrar arkadaşlarının yanına döndü.
Arkadaşları ondaki bu değişikliği görünce neler olduğunu sordular. Çocuk da onlara Peygamber Efendimizin (asm) kendisini evlâtlık aldığını söyledi. Bunu duyan çocuklar, ”Keşke bizim de babamız şehit olsaydı da Resulullah (asm) bizi de evlâtlığa alsaydı…” dedi.
BAĞIŞLANMA MUŞTUSU BAYRAM
Ramazan Bayramı, bağışlanmış olmanın bir sevinç işaretidir. Resulullah Sallal-lahü Aleyhi Vesellem şöyle buyurmuştur. Ramazan Bayramı sabahı melekler yollara dökülür ve şöyle seslenirler:
“Ey Müslümanlar topluluğu! Keremi bol olan Rabbinizin rahmetine koşunuz. O, bol uygunluk ve ihsanda bulunur. Sonra onlara bol bol mükâfatlar verilir. Siz gece ibadet etmekle emrolundunuz ve buyruğu yerine getirdiniz. Gündüz oruç tutmakla emrolundunuz, orucu tuttunuz ve Rabbinize itaat ediniz, mükâfatınızı alınız.”
Bayram namazını kıldıktan sonra bir münadi şöyle seslenir:
“Dikkat ediniz, müjde size! Rabbiniz sizi bağışladı, meskenlerinize hakikat yola ermiş olarak dönünüz. Bayram günü mükâfat günüdür. Bugün semâ âleminde mükâfat günü olarak ilan edilir.”
Bayram günleri sevinç ve sevinç günleri olduğu için bu sevincin açıkça gösterilmesine, bu bağlamda her türlü legal oyun ve cümbüşlere de müsaade edilmiştir.
Hz. Aişe anlatıyor:
”Bir küme Habeşli, bir bayram günü mızrak ve kalkanlarıyla şovlar yaparken rakseder üzere oynuyorlardı. Peygamber Aleyhissalâtü Vesselam beni çağırdı. Başımı onun omuzuna dayadım. Bu vaziyette onların harp oyununa bakmaya başladık. Ta onlara bakmaktan birinci vaz geçen ben oluncaya kadar.”
BAYRAMI TEKBİRLE SÜSLEYİN
Lakin bayramdaki sevinç, gaflete dönüşecek kadar taşkınlığa varmamalı, helal dairede yasal biçimde olmalı, günah ögeleri taşımamalıdır.
Büyük cemaatler halinde kılınan bayram namazları esnasında getirilen tekbirler, gafletin giderilmesine ve şükür görevinin yerine getirilmesine en büyük bir vesiledir. Toplu halde getirilen tekbirlerin sesi adeta semayı süsler ve kalplere huzur verir.
Ebû Hüreyre anlatıyor: Resulullah Resulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem şöyle buyurmuştur: ”Bayramınızı tekbir getirmek suretiyle süsleyiniz.”
Hz. Peygamber (s.a.v)’in sünnetine uyarak bayramlara evvelden hazırlanmak, gusül abdesti almak, misvak kullanmak yahut dişleri fırçalamak, hoş koku sürünmek, bayrama özel yeni ve pak kıyafetler giyinmek, çocukları ikramlar ve armağanlarla sevindirmek, bayramlarımıza daha da hoşluk katacaktır.