Günümüzde uzun mühlet dayanan birçok paketlenmiş eser bulunuyor. Bunların birden fazla son derece işlenmiştir ve bu nedenle, gerçekte ne kadar inançlı ve sağlıklı oldukları sorusu ortaya çıkmaktadır.
Endüstriyel besinlerin üretimi sırasında özelliklerini bozulmadan koruyabilmeleri için eserleri koruma etme, müdafaa, aroma verme, renklendirme üzere çeşitli fonksiyonları yerine getirecek birtakım unsurlar eklenir. Bunlar besin katkı unsurlarıdır. Bu hususların hepsi sentetik katkı unsurları, yani kimyasal olarak üretilmiş unsurlar değildir, kimileri aslında bitkisel yahut hayvansal kaynaklı doğal katkı unsurlarıdır. Lakin, yapay unsurların kullanımı daha fazla tercih edilmektedir.
Gıda katkı hususu nedir?
Gıda katkı hususu, çoklukla kendi başına bir besin olarak tüketilmeyen ve besinin karakteristik bir bileşeni olarak kullanılmayan, besin kıymeti olan yahut olmayan, üretim, sürece, hazırlama ve paketlemede besinlerin bileşenleri haline gelen unsurlardır.
Gıda katkı unsurları, eserlere kasıtlı olarak eklenir. Fakat eklenmeden evvel bir dizi saflık ihtiyacını karşılamaları gerekir, yani besin üretiminde kullanılmaya uygun muhakkak kimyasal ve fizikî özelliklere sahip olmalıdırlar.
Ürünlerin etiketlerinde besin katkı unsurları belirtilir. Katkı unsurları ekseriyetle öncesinde E harfi ile atanan sayısal kod ile gösterilir. Örneğin: karotenoidler, varsa “boya: karotenoidler” yahut “boya: E160a” olarak etikette belirtilecektir.
En çok kullanılan 8 katkı maddesi
300’den fazla katkı unsuruna müsaade verilir, fakat hepsi kullanılmaz. Besinlerde sırf 8 katkı hususu sıklıkla kullanılı.
Sitrik asit (E330)
Asitlik düzenleyicidir ve eserlerin yüzde 23’ünde bulunur. Örneğin tütsülenmiş etler ve konserve meyvelerin birden fazla sitrik asit içerir. Tolere edilebilir bir katkı unsuru olarak kabul edilir.
Modifiye nişastalar
Modifiye nişasta kategorisinde 10’dan fazla farklı katkı hususu bulunur. Yoğunlaştırma için yararlıdır. Eserlerin yüzde 22’sinde bulunur. Örneğin baharatlı sosların tamamına yakını modifiye nişasta içerir. Çeşidine bağlı olarak emniyetli, tolere edilebilir yahut önerilmeyen katkı hususu olarak kabul edilir.
Lesitin (E322)
Lesitin bir emülgatör unsurdur. Emülgatör unsurlar besinde yağ ve su üzere birbiri ile karışmayan iki yahut daha fazla unsurun güzel karışmasını sağlamak maksadıyla kullanılırlar. Çikolata ve çikolata eserlerinin yahut bebek sütlerinin ve tahıl barlarının tamamına yakınında bulunur. Tolere edilebilir bir katkı hususu olarak kabul edilir.
Yağ asitlerinin mono ve digliseritleri (E471)
Emülgatörler yahut jelleştirici hususlar olarak kullanılırlar. Eserlerin yüzde 15’inde, dondurma ve şerbetlerin tamamına yakınında, ekmeklerin ve kahvaltılık tahılların yarısında bulunurlar. Tüketimi önerilmeyen katkı unsurları ortasındadırlar.
Askorbik asit (E300)
Askorbik asit, C vitaminidir. Besinleri güçlendirmek için kullanılır. Eserlerin yüzde 13’ünde bulunur. Kullanımı emniyetli olarak kabul edilir.
Ksantan sakızı (E415)
Ürünleri kalınlaşma hedefiyle kullanılır. İşlenmiş besinlerin yüzde 13’ünde bulunur. Tüketimi eolere edilebilir bir katkı hususu olarak kabul edilir.
Guar zamkı (E412)
Kıvam verici olarak kullanılan bir başka unsurdur. Eserlerin yüzde 12’sinde bulunur. Tüketimi eolere edilebilir bir katkı hususu olarak kabul edilir.
Karragenan (E407)
Jelleştirici unsurdur. Her 10 işlenmiş besinden birinde bulunur. : eserlerin %10’unda bulunur. Tüketimi eolere edilebilir bir katkı unsuru olarak kabul edilir.
Bahsedilen katkı unsurlarının tümü birtakım besinlerde bir ortada bulunabilir ve ne yazık ki büsbütün zararsız değildirler. Bunlar temel olarak bir besinin dokusunu düzgünleştirmek için yararlı unsurlardır ve bu nedenle sıhhat gayesiyle kullanılmazlar.
Katkı unsurlarının bulunduğu en makûs eserler ise dondurulmuş tatlılar, şarküteri eserleri, dondurmalar ve şerbetlerdir. Bu besinlerde 10 katkı hususu bile bir ortada bulunabilir. Bunlar ayrıyeten çocuklara yönelik besinlerde da çok bulunur.