Donbass operasyonu itibariyle Batı’nın Rusya’ya yönelik başlattığı ekonomik savaş ambargo uygulayan ülkelere ziyan vermeye devam ediyor. Ruble’nin dolar üzerinden paha kazanması devam ederken, Avrupa ve ABD’de enflasyon rekor üzerine rekor kırıyor. Bu bağlamda, ‘değişen dünyada yeni imkan arayışları’ teması altında 25. St. Petersburg İktisat Forumu (SPIEF) düzenlendi. Mısır’ın özel konuk olarak davet edildiği foruma, Asya, Ortadoğu, Afrika ve Latin Amerika’dan; Türkiye’nin de dahil olduğu 100’den fazla ülkeden temsilciler katıldı.
Söz konusu forumda ‘Rusya-Türkiye: Tesirli iş ortaklığı’ başlığıyla düzenlenen kapalı bir basın toplantısına Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak iştirak sağladı. Novak yaptığı açıklamada, Rusya ve Türkiye’nin ekonomik diyaloğunda yeni ufuklar açıldığını söyleyerek “Bugün Türkiye, Rusya’ya ve Rusya’dan mal sevkiyatında değerli bir ticaret ve lojistik merkezi haline gelebilir” sözlerini kullandı. Tarafların iş dünyasının çalışmasını kolaylaştırmak ismine bir dizi önlemin kıymetlendirilmesi kararına vardığı toplantıyı, Rus-Türk İşadamları Birliği (RTİB) Lideri Sabahattin Yavuz Sputnik’e kıymetlendirdi.
‘Türkiye, ‘ticaret yaptığımız komşular’ mantığıyla bakarak çok istikrarlı bir bağlantı götürmeye çalışıyor’
Türkiye’nin, Batı’nın Rusya’ya karşı yaptırımlarına tabi olmadığını lakin tıpkı vakitte ‘dikkatli götürmeye’ çalıştığını söz eden Yavuz “Son 3 aydır Rusya’nın Ukrayna tansiyonundan kaynaklanan çok büyük yaptırımlar altında olması münasebetiyle; Türkiye’nin kelam konusu yaptırımları uygulamayarak ve hava alanını açık tutarak, Rusya’nın hem ticari hem öbür dünya ülkeleriyle bir köprüsü, nefes alma ülkesi pozisyonuna geldiğini görüyoruz. Bu hususta Rusya tarafından Türkiye’ye çok büyük bir teveccüh gösteriliyor, memnuniyetle karşılanıyor. Hem Rusya hem Ukrayna karşı komşularımız. Türkiye, ‘ticaret yaptığımız komşular’ mantığıyla bakarak çok istikrarlı bir bağlantı götürmeye çalışıyor” diyerek St. Petersburg İktisat Forumu’nun bu bağlamda gerçekleştiğini belirtti.
‘Akışın artık Türkiye üzerinden gittiğini ve burada birtakım düşüncelerin olduğunu görüyoruz’
Avrupa ülkelerinden gelen temsilcilerin bu sene azaldığını aktaran Yavuz, bu sebeple Türkiye’nin epey fazla öne çıktığını vurguladı. Üst seviye görüşmeler gerçekleştirdiklerini ileten Yavuz, toplantıda ele alınan hususları şu formda tabir etti:
‘Finans akışı denilince akla yalnızca Ruble-TL alışverişi gelmemeli’
Tarım, besin ve bilhassa şu anda gündem olan tahıl konusunun da gündeme geldiğini tabir eden Yavuz, finans konusundaki sıkıntıların da vurgulandığını belirterek “Finans akışı denilince akla yalnızca Ruble-TL ticareti gelmemeli. Bu tam ticari hacmi karşılamadığı için teknik zorluklar yaşıyoruz. Bu sıkıntılar SWAP ve önemli dalgalı kur yüzünden yaşanıyor. Türkiye’de dolar bedel kazanırken, Rusya’da bedel kaybediyor. Çok yakın bir vakte kadar 1 lira 15-16 Ruble ederken, mevcut durumda 3’e kadar düştü. Mevcut dalgalı kur durumunda, TL-Ruble ticareti zora giriyor. Bunlar da ele alındı. Bunların dışında, Rus halkının yaptırımlar yüzünden Visa ve Mastercard kullanımında dışlanması sebebiyle Mir kartlarının Türkiye’de devreye alınması, Türkiye’de nasıl bir karşılık bulacağı ve Türk bankalarının Ruslara verdiği kredi kartları karşılığı ile bunların nasıl çözülebileceği, tahlil yolları konusunda da görüş alışverişinde bulunuldu” dedi.
‘Batı’nın uyguladığı yaptırımların sonucu Türkiye lehine dönecek üzere görünüyor’
Yavuz “Baktığımızda tüm bu yaşanan gelişmelerle birlikte Türkiye ve Rusya’nın 33 milyar dolarlık ticaret hacminin, Avrupa Birliği’nin Türkiye üzerinden Rusya’ya yapılan ticareti ile birlikte önemli bir artış yaşayacağı ve bunun da Türkiye lehine dönüşeceği gözüküyor. Bu bağlamda altyapı ve yaptırım dertlerini nasıl aşabiliriz görüşmeleri gerçekleşti. İki ülke ortasındaki ticaret ve ekonomik gelişmelerinin itimadının altına bir sefer daha vurgu yapıldı. Hem Türkiye’de hem de Rusya’da yapılabilecek ortak yatırımlar ele alındı. Son periyotta Batılı şirketlerin Rusya perakende piyasasını terk ettiğini, ayrıldıklarını biliyoruz. Bu bahiste Türk şirketlerinin her alanda, besinde, perakendede, dokumada, sanayi eserlerinde, inşaat yapı gereçlerinde alanları doldurabileceğinden bahsettik. Bunun Türkiye için değerli bir baht olduğunu söz ettik” diye konuştu.
‘Türkiye coğrafik yakınlık sebebiyle Rusya için çok kıymetli bir pozisyonda, bu süreç iki ülke münasebetleri açısından değerli bir dönemeç’
Mevcut sürecin “Türkiye ve Rusya münasebetleri açısından çok değerli bir dönemeç” olduğunu belirten Yavuz “Türkiye coğrafik yakınlık gerekçesiyle Rusya için çok değerli bir yere oturuyor. Bu, Türkiye’nin AB ile olan bağlantısına baktığımız vakit da birebir formda. Zira Rusya dünya ile olan ticaretini kiminle yapabilir diye baktığımızda Çin, Hindistan, İran, kimi Afrika ve Uzakdoğu ülkelerini görüyoruz. Bilhassa lojistik çizgi üzerinden coğrafik yakınlığa sahip olan Türkiye, Avrupa ile Rusya ortasında da çok kıymetli bir yer tutuyor. Bu manada Türkiye’nin çok kıymetli bir talihi olduğunu düşünüyorum. Rusya bunu çok yakından görebiliyor. Yoksa ticaretini Çin, İran ve Hindistan üzerinden de sürdürecektir. Tahminen ağır sanayi, otomotiv olacaktır. Lakin Türkiye burada da çok öne çıkan bir ülke” tabirlerini kullandı.
‘Rusya iktisadı ve ticaretinin ürettiği tahlillerde Türkiye’nin çok değerli bir konumu olduğunu görüyoruz’
Yaptırımların kısa bir müddet içerisinde kaldırılmayacağını öngörüsünde bulunan Yavuz “Dolayısıyla orta ve uzun vadede Rusya iktisadı ve ticaretinin tahlil üretmesi gerekiyor ve bu tahlilde Türkiye’nin çok değerli bir durumu olduğunu görüyoruz. Lakin bunu süreksiz olarak ele almamalıyız. Devlet liderlerimizin yıllardır söz ettikleri 100 milyar dolarlık ticari hacim gerçekçi bir maksattır. Lakin bu, salt olarak iş dünyası ile ulaşılabilecek bir amaç değil. Devletlerin bunu birtakım özel, ayrıcalıklı ticaret mutabakatlarıyla desteklemeleri gerekiyor. Uzun vakittir Türkiye bölgede bir güç hub ülkesidir. TürkAkım ve Akkuyu özelinde de baktığımızda Türkiye Rusya için güçte değerli bir hub ülkesi. Bunu göz önüne aldığımızda Türkiye-Rusya münasebetlerini çok olumlu görüyoruz” dedi.
Yavuz, yetkililere Türk-Rus ortak evliliklerinde ortaya çıkan meseleleri ve vize rejimi mevzularını da gündeme getirdiklerini iletti.