BioNTech aşılarının birinci dozları dün yapılmaya başlandı.
Sıhhat Bakanlığı da koronavirüs mRNA aşısı olan BioNTech-Pfizer aşısının kullanımına ait bir kılavuz yayımladı.
Aşı takvimi, soğuk zincir, aşının hazırlanması, aşı uygulama denetim listesi üzere başlıkların ayrıntılıca ele alındığı kılavuzda, en az dört hafta orta ile birer doz olmak üzere toplam iki doz olarak aşının uygulanacağı belirtildi.
ALERJİK ŞOK DURUMUNDA AŞI UYGULANMAYACAK
Aşı içeriğinde bulunan rastgele bir unsura karşı anafilaksi (alerjik şok) hikayesi varlığında uygulanmayacağının bilhassa belirtildiği kılavuzda, birinci dozunun sonrasında anafilaksi hikayesi varlığında da ikinci dozun uygulanmayacağı vurgulandı.
Bakanlık, tedbir alınarak aşı uygulanması gereken durumları da açıkladı.
Kılavuza nazaran, aşının içeriğinde bulunan rastgele bir hususa karşı ya da aşının birinci dozunu takiben anafilaksi dışı akut alerjik tepki hikayesi varlığında aşının bir sonraki dozu uygulanmadan evvel bir alerji/immünoloji uzmanına danışılması gerekiyor.
ERTELEME GEREKTİREN ATAKLAR
Aşı, 38 derece ve üzerinde ateşi olan bireylerde, şimdi kesin teşhis konulamamış akut hastalıklarda, kronik hastalıkların akut atakları sırasında ise ertelenecek.
İkinci bir talimata kadar faal koronavirüs hastasına, 180 gün içerisinde korona geçirmiş (PCR testiyle doğrulanmış) ve aşının uygulanmasından evvelki 10 gün içerisinde doğrulanmış bir virüs olayıyla temas etmiş bireylere de aşının uygulanmayacak.
GEBELER VE EMZİRENLER DİKKAT
Sıhhat Bakanlığı tarafından yayınlanan kılavuzda gebeler ve emziren anneler ile ilgili de şu unsurlara yer verildi:
“- Aşının her iki dozu da tıpkı pandemik aşı ile uygulanmalıdır.
– Gebelikte mRNA aşısının (BNT162b2) uygulanmasına ait bilgi bulunmamaktadır. Koronavirüsü ağır geçirme riski yüksek olan hamilelere kendi istekleri halinde uygulanabilir. Birinci trimesterde uygulanmaması tercih edilir.
– Emzirme devrinde mRNA aşısının (BNT162b2) uygulanmasına ait bilgi bulunmamaktadır. Koronavirüsü ağır geçirme riski yüksek olan emziren bayanlara kendi istekleri halinde uygulanabilir.
– Denetimsiz epilepsi ve Guillain-Barre Sendromu, transvers myelit üzere enfeksiyonla ve aşıyla alevlenebilen nörolojik hastalık tanısı bulunanlara takip eden klinisyen tarafından yapılacak değerlendirmeye bağlı olarak aşılama kararı verilir.
– İmmün suprese bireylere aşı cevabının en düzgün olabileceği vakit aralığını saptayabilmek için takip eden klinisyenin değerlendirmesine bağlı olarak aşı uygulanmalıdır.
– Trombositopeni ve kanama bozukluğu olan hastalarda intramüsküler enjeksiyon kanamaya neden olabilir.”
FARKLI AŞILAR ORTASINDA 2 HAFTA MÜDDET BIKARILMALI
Kılavuza nazaran, BioNTech-Pfizer aşısı ile öbür aşılar ortasında (öncesinde ve sonrasında) iki hafta mühlet bırakılması tercih edilmeli.
Rastgele bir biçimde, mRNA aşısı bu aralıktan evvel uygulanmış ise her iki aşının da tekrarlanmasına gerek görülmüyor.
Kılavuzun devamında şu ibarelere yer veriliyor:
“- Kuduz, tetanos toksoidi içeren aşılarla, kızamık, hepatit-A/B aşıları üzere temas sonrası uygulanması gereken aşılarla vakit aralığı bırakılmaksızın uygulanabilir.
– Tüberkülin deri testi ise ya aşıyla birebir gün yapılmalı ya da aşı uygulamasından en az dört hafta sonrasına ertelenmelidir.
– Aşı bireye oturur durumdayken uygulanmalıdır.
– Aşı uygulamasından sonra mümkün alerjik tepkiler açısından kişi bilgilendirilmeli ve 15 dakika müddetince sıhhat tesisinden ayrılmamalıdır.
– Alerji hikayesi olan bireyler 30 dakika mühletince sıhhat tesisinden ayrılmamalıdır.
– Daha sonraki periyotta de rastgele bir yan tesir gelişiminde en yakın sıhhat kuruluşuna başvurması söylenmelidir.
– Aşı uygulaması öncesinde kesinlikle karekod okutulmalıdır. Aşı uygulanan şahsa ilişkin bilgiler “AŞILA” taşınabilir uygulamasına kaydedilecektir.
– Pandemik koronavirüs aşılarının uygulanması sonrasında ortaya çıkabilecek erken ve geç istenmeyen tesirler Halk Sıhhati İdare Sistemi (HSYS),Aile Hekimliği Bilgi Sistemi (AHBS) yahut Hastane Bilgi İdare Sistemi (HBYS) üzerinden bildirilecektir.”