İstanbul Çengelköy’de 23 Ekim 1890’da Miralay Mehmed Emin Beyefendi ile Nimet Hanım’ın çocukları olarak dünyaya gelen Orhon, Çengelköy İlkokulunun akabinde devam ettiği Havuzbaşı Mektebi’ni 1902’de bitirdi. Ortaokulu Beylerbeyi Rüştiyesi’nde okuyan müellif, lise eğitimini 1909’da Mercan İdadisi’nde tamamladı.
Orhon, öğrencilik yıllarında edebiyat öğretmeni Celal Sahir Erozan’ın da takviyesiyle şiirle ilgilendi, Abdülhak Hamit Tarhan, Cenap Şahabettin ve Tevfik Fikret’in tesirinde şiirler yazdı. Sonraki yıllarda da Ziya Gökalp’ten etkilendi.
İlk şiirlerini 1909’da “Samanyolu” mecmuasında okurların beğenisine sunan Orhon, 1913’te yazdığı “Fırtına ve Kar” şiiriyle edebiyat dünyasında tanınmaya başladı.
Orhan Seyfi Orhon, Hayat Tarih mecmuasına 1 Aralık 1970’te verdiği bir röportajda şiire başlama kıssasına ait, “Mercan İdadisi’nde talebeydim. Hocamız Celal Sahir (Erozan) idi. Edebiyat, şiir aşkını ondan aldık. O vakitler mektepte bir duvar gazetesi çıkarırdık. Ben de bu gazeteye şiirler yazıyordum. Celal Sahir’in etkisi olmuştur natürel. Teşviki de şöyle oldu, bir şiir yazmıştım, Celal Sahir beğenmiş. Kazandığım birinci takdir budur.” tabirlerini kullanmıştı.
Usta edebiyatçı, üniversite eğitimi için Tıbbiye Mektebi’ne girdi, fakat anestezi uygulamasında kötüleşince okulu bıraktı. Orhon, 1914’te İstanbul Üniversitesi (Darülfünun) Hukuk Fakültesi’ni bitirdi.
Bir mühlet Meclis-i Mebusan Kalemi’nde memuriyet vazifesinde bulunan yapan Orhon, Ankara’da hükümet kurulup Meclis-i Mebusan dairelerinin kaldırılmasından sonra, Harp Akademisi, Harbiye Mektebi, İstanbul Erkek Lisesi, Erenköy Kız Lisesi, Pertevniyal Lisesi ve İtalyan Lisesinde edebiyat öğretmenliği ve gazetecilik yaptı.
Sosyal olayları hicivle ele aldığı şiirlerini 1919’da okuyucuyla buluşturdu
Orhan Seyfi Orhon, Enis Behiç Koryürek, Halit Fahri Ozansoy, Yusuf Ziya Ortaç ve Faruk Nafiz Çamlıbel ile Türk edebiyatında “Beş Hececiler” ismiyle anılan kümesi oluşturdu.
Beş şairin yer aldığı topluluk, meşrutiyetten sonra hece vezni ve konuşulan halk lisanıyla yapıtlarını yazdı. “Milli edebiyat” akımı doğrultusunda yapıtlarını kaleme alan topluluğun şiir ve yazıları, “Türk Kadını”, “Şair”, “Büyük Mecmua”, “Servet-i Fünun”, “Ümit” ve “Yarın” mecmualarında yayımlandı.
Sosyal olayları hicivle ele aldığı şiirlerini 1919’da okuyucuyla buluşturan şairin, “Peri Kızıyla Çoban Hikayesi” kitabı, heceyle sade Türkçe şiir anlayışının başarılı örneklerinden biri kabul edildi.
Orhon, 1922’de yayımlanan “Gönülden Sesler” kitabı beklentisini karşılamayınca Refik Halit Karay’ın yayınladığı, “Aydede” mecmuasında mizah yazarlığına başladı, “Ayine” ve Yusuf Ziya ile çıkardıkları “Akbaba”da devam etti.
Duru bir Türkçe ile ince ve içli hislerle şiirlerini kaleme alan Orhon, yazdığı yapıtlarla edebiyat dünyasında iz bıraktı. Şiire aruzla başlayan, “Fırtına ve Kar” şiirinde bunun başarılı bir örneğini veren Orhon, divan şiiri kalıplarını hece veznine uyarlayarak gazel gibisi şiirler de yazdı.
Orhan Seyfi Orhon’un şiir ve yazıları 1932-1938 ortasında “Edebiyat Gazetesi”, “Hızlanış”, “Ayda Bir”, “Her Ay”, “Her Şey” isimli mecmualarda de yayınlandı.
İsmi Çınaraltı mecmuasıyla özdeşleşti
Bir periyot Yusuf Ziya Ortaç’ın da dayanak verdiği “Çınaraltı” isimli haftalık Türkçü fikir ve sanat mecmuasıyla ismi özdeşleşen Orhon, mecmuayı 1941-1944 yılları ortasında okuyucunun beğenisine sundu.
Usta edebiyatçı, “Tasvir-i Efkar” gazetesindeki yazılarıyla 1945’te gazeteciliğe döndü, yazılarını “Cumhuriyet” ve “Ulus” gazetelerinde kaleme aldı.
Cumhuriyet Halk Partisinden 1946’da Zonguldak milletvekili seçilen Orhon, 1950’li yıllardan sonra da Demokrat Parti’yi destekledi. Orhan Seyfi Orhon, 27 Mayıs darbesinden sonra katıldığı Adalet Partisi’nde 1965-1969 ortasında İstanbul milletvekilliği yaptı.
Siyasette olduğu yıllarda da yazmaya devam eden usta kalem, “Milliyet”, “Zafer”, “Havadis” ve “Son Havadis” gazetelerinde de köşe müellifliği yaptı.
Şairin 20’den fazla şiiri farklı bestekarlar tarafından bestelendi
Eserlerinde aşk ve bayan temalarının yanında gerçek dünyadan kopuk halde, aşkı, doğal hoşlukların melankolisiyle işleyen şairin 20’den fazla şiiri farklı bestekarlar tarafından bestelendi.
Orhon’un kanserden vefat eden 10 yaşındaki kızının akabinde yazdığı “Veda” isimli yapıtı, Yusuf Nalkesen tarafından 1951’de muhayyerkürdi makamında bestelendi. Sanat dünyasında ağır ilgi gören eser, bugüne dek çok sayıda ünlü isim tarafından yorumlandı.
Orhan Seyfi Orhon, 22 Ağustos 1972’de İstanbul’da kalp krizi nedeniyle hayatını kaybetti.
Usta edebiyatçının farklı tiplerdeki yapıtları ise şöyle:
“Fırtına ve Kar”, “Peri Kızı ile Çoban Hikayesi”, “Gönülden Sesler”, “O Beyaz Bir Kuştu”, “Kervan”, “Hicviyeler”, “Şiirler”, “Asri Kerem”, “Düğün Gecesi”, “Çocuk Adam”, “Fiskeler”, “Dün Bugün Yarın”, “Kulaktan Kulağa”, “Abdülhak Hamid”, “Mehmet Akif”, “Yahya Kemal”, “Ziya Gökalp”.