Suriye’de 2011 yılında başlayan iç savaşın ve terör örgütlerinin ülkenin büyük kısmını işgalinin akabinde ülkede hala tam manasıyla istikrar sağlanamadı. Bölgedeki birçok ülkeyle alakalarını olağanlaştırma sürecine başlayan Türkiye’nin en uzun hudut komşusu Suriye ile de diplomatik temas kurmasına yönelik kıymetli açıklamalar geldi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 13. Büyükelçiler Konferansı’nın son gününde yaptığı basın toplantısında, “Muhalefetle Suriye’deki rejimi bizim bir halde anlaştırmamız lazım. Aksi takdirde kalıcı bir barış olmaz, bunu daima söylüyoruz” diye konuştu.
Suriye ile istihbaratlar dışında direkt diplomatik temasın kelam konusu olup olmadığına ait bir soru üzerine Çavuşoğlu, “Şu anda bu türlü bir temas kelam konusu değil. Cumhurbaşkanımız zati o soruya yanıt verdiler. Sonuçta uzun vakittir zati (Rusya Devlet Lideri Vladimir) Putin ve Rus yetkililer ‘Sizi rejimle görüştürelim’… Esad ile Cumhurbaşkanımızı görüştürmek istediler. Cumhurbaşkanımız da istihbaratların görüşmesinin yararlı olacağını söylemişlerdi” karşılığını verdi.
Çavuşoğlu’nun bu açıklamalarının akabinde Suriye’nin kuzeyindeki bölgelerde Türkiye’ye yönelik protestolar gerçekleştirildi, hareketler Türk bayrağını yakma düzeyine kadar ulaştı.
MHP önderi Bahçeli ve AK Parti’den destek
MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli ise “Dışişleri Bakanımızın Suriyeli muhaliflerle Esad rejimi ortasında barışın tesis edilmesi konusundaki yapan ve gerçekçi kelamları kalıcı tahlil arayışlarına güçlü bir nefestir” açıklamasıyla Bakan Çavuşoğlu’nun açıklamasına takviye verdi.
Bundan hiç kimsenin rahatsız olmasına gerek olmadığını söyleyen Bahçeli, “Türkiye’nin Suriye ile görüşme seviyesini siyasi diyalog mertebesine çıkarması, bu çerçevede terör örgütlerinin yuvalandıkları her coğrafik alandan işbirliğiyle sökülüp atılması önümüzdeki siyasi gündem mevzularından birisi olmaya namzettir ve hatta ciddiyetle ele alınmaya değerdir” tabirlerini kullandı.
Bahçeli, 2023’e kadar tüm komşularla olağanlaşma atmosferinin hakim olmasının dilek ve umutları olduğunu söyledi.
AK Parti Genel Lider Yardımcısı Hayati Yazıcı da Suriye ile olan ikili alakaların direkt hale gelebileceğini ve bağlantı düzeyinin yükselebileceğini söyledi.
‘Bir diplomatik tabanın oluşmuş olması çok önemli’
Türkiye ve Suriye ortasında yine diplomatik temas kurma sürecine Sputnik’e yorumlayan AK Parti MKYK üyesi Metin Külünk ise ‘Batı’nın gayesinin küçültülmüş paramparça olmuş bir coğrafya kurmak’ olduğunu hatırlatarak şunları söyledi:
“11 yıldan bu yana Esad’ın basiretsiz siyasetlerinin sonucunda, Türkiye’nin toprak bütünlüğüne ve güvenliğine yönelik tehdit olan bir fotoğrafı oraya çıkıyor. Bu fotoğraftan Suriye’nin toprak bütünlüğüne dem vuran Şam da rahatsız. Fakat bundan Batı dünyası keyifli. Bütün yükü Türkiye çekiyor, Suriye kendi içinde harikulade bir acıya teslim oldu, 10 milyona yakın vatandaşı yeryüzüne dağıldı, yıkılmış harabe olmuş bir ülke ortaya çıktı. Hududumuz PKK’nın, DEAŞ’in tehditleriyle baş başa kaldı. Artık bunun bu halde devam etmesi mümkün değil. Türkiye doğal olarak memleketler arası hukuktan doğan haklarını kullandı. Terör tehdidini başladığı yerden bitirmek üzere hudut ötesi operasyonlarla toprak bütünlüğümüze yönelik taarruzları engelledi. Fakat bir nokta var ki terör örgütleri orada hala duruyor. Bundan Rusya da rahatsız. Soçi doruğunda de ortaya çıktı ki Batı hegemonyasının Suriye üzerinden Rusya’ya kadar uzanan bu tehdidinin sonsuza kadar burada yaşaması mümkün değil. Bunun çıkış yolu olarak Sayın Bahçeli ve Sayın Yazıcı’nın dayanak verdiği üzere bir diplomatik yerin oluşmuş olması çok kıymetli.”
‘Rusya ve Türkiye’nin iki güçlü önderinin varlığı bu süreçte en büyük güvencemiz’
“Tabii ki Rusya ve Türkiye’nin iki güçlü başkanının varlığı bu süreçte en büyük güvencemiz” diyen devam eden Külünk, şunları tabir etti:
“Sayın Putin şunu görüyor; Rusya’nın güvenliği aslında Akdeniz’den başlıyor, Türkiye’nin güvenliği Rusya’yı direkt ilgilendiriyor. Türkiye’nin güvenliği İran’ı da ilgilendiriyor. O halde bölge ülkelerinin bu bahiste işbirliği yapması gerekiyor. Türkiye’nin güçlü devlet yapısı İran ve Rusya’nın da varlığını müdafaa noktasında son derece kritik ehemmiyette. Sayın Putin bunu görüyor. Ve Türkiye’ye, Rusya’ya taarruzun nereden geldiğini, Suriye’yi kimin istikrarsızlaştırdığını görüyor. Bayrağımıza yönelik alçakça provokatif hücumların yakalanmış sanıklarıyla PKK eliyle yapıldığı tespit edilmiş durumda. Türkiye’ye yönelik Suriye ile diplomatik ilgilerin bu noktaya gelmesinden kimin rahatsız olduğunu tekrar Atlantik’e, FETÖ’ye ve ardındaki akla baktığımızda çok net görüyoruz. O vakit bu coğrafyanın birliğini beraberliğini isteyenlerin mutlu olduğu fakat bu coğrafyanın parçalanmasını isteyenlerin mutsuz olduğu bir sürecin kapısı açıldı. Bu sürecin gelecekte bu coğrafyada Suriye ile Irak’la kendi ortalarında toplumsal, kültürel, iktisadi birliğin kapılarını açmaya vesile olacak bir olmasını temenni ediyorum.”
Süreci bozmaya yönelik ‘provokatif aksiyonlar olabilir’ uyarısı
AK Parti MKYK üyesi Külünk, “Süreç çok süratli gelişmeye başladı” diye devam ederek şunları ekledi:
“Sayın Cumhurbaşkanımız vakti âlâ okuyan bir önderdir. Aslında Soçi doruğu bu noktadaki bütün ipuçlarını verdi ve süreç çok süratli işlemeye başladı. Burada dikkatli olunması gereken nokta şu; Suriye’nin içinde de bu denklemi bozmak isteyen sızıntı ögelerin olduğunu olacağını beraberinde Atlantik ötesine müzahir terör örgütlerinin bu süreci sabote etmek için önemli provokatif hareketlerin içinde olacaklarını görmeliyiz. Gelişmeleri şu soru üzerinden yorumlamalıyız; bu hareketin sonuçları bu coğrafyaya fayda mı yaramaz mı? Zira bu bir büyük adım. Türkiye ve Suriye münasebetleri temenni ederiz ki 2011 Haziran’ından öncesine dönsün. Bu mümkün mü? Şu anda çok imkan dahilinde görünmüyor. Lakin imkansız mı, değil.”