Avustralya’da sıhhat uzmanları, sağlıklı olmalarına karşın çok sayıda genç yetişkinin hayatını kaybetmesi üzerine 40 yaş altındaki bireylere ‘Ani Yetişkin Vefatı Sendromu’ (SADS) riski nedeniyle kalp denetimi yaptırmalarını önerdi.
Sağlıklı bir hayat stiline sahip olmaktan bağımsız olarak herkes için ölümcül olduğu belirtilen sendrom, genç yetişkinlerin beklenmedik vefatı olarak tanımlanıyor ve bu lakin otopside besbelli bir vefat nedeni bulunamadığında teşhis ediliyor.
Uyarı işaretleri neler?
ABD merkezli SADS Vakfı, bir yılda bu sendrom nedeniyle hayatını kaybeden 4 bin çocuk, genç yahut genç yetişkinin yarısından fazlasının ortak iki ikaz işaretine sahip olduğunu belirtiyor.
Avustralya basınına nazaran kelam konusu iki işaret, ailede bir SADS teşhisi hikayesine sahip olmak ve idman sırasında yahut heyecanlandığında yahut ürktüğünde bayılma yahut nöbet geçirmek.
‘Düzenli olarak spora gidiyor, her gün en az 10 bin adım yürüyordu’
Söz konusu sendrom nedeniyle can kayıpları yakın vakitte dünyanın çeşitli yerlerinde de görüldü. İrlanda’da 31 yaşındaki Catherine Keane isimli bir bayan, iki arkadaşıyla birlikte yaşadığı konutunda uykusunda hayatını kaybetti. Annesi Margherita Cummins, SADS teşhisi konulan genç bayanın nizamlı olarak spor salonuna gittiğini ve her gün en az 10 bin adım yürüdüğünü kaydetti.
Avustralya’daki birinci SADS olayını kaydeden Melbourne’deki Baker Kalp ve Diyabet Enstitüsü’nden bir sözcü, “Victoria bölgesinde her yıl 50 yaşın altındaki insanların kalplerinin apansız durmasıyla hayatını kaybettiği yaklaşık 750 olay bulunuyor. Kelam konusu hadiselerin yaklaşık 100’ü tam otopsi üzere kapsamlı araştırmalardan sonra dahi mevt nedeni bulunamayan (SADS) gençlerden oluşuyor” açıklaması yaptı.
Healthy young people are dying suddenly and unexpectedly from a mysterious syndrome https://t.co/gIeqXm8IhH
— Daily Mail Online (@MailOnline) June 8, 2022
‘Buzdağının yalnızca bir kısmını görüyoruz’
Konuya dair değerlendirmelerde bulunan kardiyolog ve araştırmacı Dr Elizabeth Paratz “Baker’ın yaptığı olay kaydı, ambulans, hastane ve isimli tıp datalarını bir ortaya getiren ülkedeki birinci ve dünyadaki yalnızca birkaç kayıttan biri oldu. Hekimler bile bunu hafife alıyor. Hiçbir sebep olmaksızın kalp krizi geçirip hayatta kalan ve hastaneye yetiştirilebilenlerin oranı sırf yüzde 10. Hasebiyle buzdağının yalnızca bir kısmını görüyoruz” dedi.
Dr. Paratz’a nazaran SADS kurbanları yakınları için bu sendrom, sindirilmesi hayli sıkıntı bir teşhis zira aslında rastgele bir teşhis konulamıyor. Kamu sıhhati perspektifinden bakıldığında ise SADS ile çaba etmenin kolay olmadığını belirten Dr. Paratz, buna münasebet olarak da bilim insanlarının hala ‘hangi genlerin buna neden olduğu’ konusunda emin olmamasını gösterdi.
Dr. Paratz, “Verebileceğim en âlâ tavsiye, şayet açıklanamayan bir mevt geçiren birinci dereceden bir akrabanız varsa bir kardiyolog denetimine gitmeniz olur” dedi.