Karşıt laleler Türkiye’nin zenginliklerinden biri olarak her bahar ilgi ile takip edilir. Bu defa tabiatta 40 çeşitten fazla bulunan zıt lale çeşidinin üçünün tescillendirilmesi kıymetli bir adım olarak öne çıkıyor.
Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin yüksek kısımlarında ilkbahar mevsiminde doğal olarak yetişen ve halk ortasında “ağlayan gelin” ismiyle da bilinen zıt lalenin, süs bitkileri dalına kazandırılması için Erzincan’da hazırlanan proje ve ıslah çalışmaları sürüyor.
Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülen, Türkiye Aksi Lale Tiplerinde Çeşit Geliştirme ve Yeni Çeşitlerin Kesime Kazandırılması Projesi kapsamında, tabiatta yetişen süs bitkilerinin tescillenmesi ve muhafaza altına alınması için çalışma yapılıyor.
VUSLAT, ASLAY VE DOĞU GÜNEŞİ
Ziraat mühendisleri tarafından enstitünün aykırı lale koleksiyon bahçesinde 14 yıldır sürdürülen çalışmalarda, 19 vilayetten toplanan 32 aykırı laleden bugüne kadar 3’ü, “Vuslat”, “Aslay” ve “Doğu güneşi” isimleriyle tescillenerek süs bitkileri dalına kazandırıldı.
“YURT DIŞINDAN ÖNEMLİ TALEPLER GELİYOR”
Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürü Birol Karadoğan, Türkiye Karşıt Lale Çeşit Geliştirme ve Yeni Çeşitlerin Kültüre Alınması Projesi kapsamında çalışmaların tüm süratiyle sürdüğünü söyledi.
Türkiye’de aksi lale ıslah çalışmalarının birinci kere enstitülerinde başlandığını hatırlatan Karadoğan, şöyle konuştu:
“Islah çalışmalarını sürdürdüğümüz karşıt laleler ile ilgili yurt içi ve dışından önemli talepler gelmektedir. Bilhassa kelam konusu zıt laleler olunca bu talep daha da artmaktadır. Burada gerçekleştirdiğimiz uzun soluklu bir çalışma. Şu an kurumumuz ismine tescil ettirdiğimiz üç çeşidimiz elimizde mevcut. İnşallah bir aksilik olmazsa bunların yanı sıra iki çeşidimizi daha kurumumuz ismine tescil ettirerek ülkemiz ismine yeni çeşitleri kazandırmayı planlıyoruz.”
Proje sorumlusu ziraat mühendisi Meral Aslay da zıt lale koleksiyon bahçesi oluşturduklarını ve bitkileri müdafaa altına aldıklarını anlattı.
“DOĞADA 40’I AŞKIN ZIT LALE ÇEŞİDİ VAR”
Ülkenin baharın müjdecisi aksi lale konusunda çok varlıklı olduğunu lisana getiren Aslay, şunları kaydetti:
“Doğamızda 40’ın üzerinde karşıt lale bulunmaktadır. Biz bu bitkileri müdafaa altına aldıktan sonra ‘bunları iktisada nasıl kazandırabiliriz’ diyerek ıslah çalışmalarına başladık. Burada birinci gayemiz süs bitkileri bölümüne yönelik yeni çeşitlerin geliştirilmesiydi. Bunun için birinci kademede seleksiyon çalışmaları sonucu Türkiye’nin birinci aykırı lale ‘Vuslat’, ‘Aslay’ ve ‘Doğu güneşi’ çeşitlerini geliştirdik. Şu anda alanımızda 38 cins bulunmaktadır. Bu tipler ortasında melezleme yaparak yeni çeşit adaylar da geliştirdik. Bunları da kurumumuz ismine tescile sunacağız.”