Dünya çapında, her yıl yaklaşık 250 bin kişinin vefatına neden olan astımın ciddiyetine dikkat çekmek için her yılın Mayıs ayının birinci Salı günü, Dünya Astım Günü olarak kutlanıyor.
Bu günün kutlanmasının gayesi, toplumun astım hastalığı ve bu hastalığın sebepleri ve sonuçları hakkında bilgi sahibi olmasını sağlamaktır. Bir öbür söz ile astım konusunda ferdi ve toplumsal farkındalık oluşturulması amaçlanmaktadır.
Astım tüm dünyada her etnik ve yaş kümesinden, farklı sosyoekonomik yapıda 300 milyon kadar insanı etkilemektedir. Türkiye’de ise yaklaşık her 12-13 erişkinden biri ve 7-8 çocuktan biri astım hastasıdır. Görülme sıklığı, hayat ve etraf şartlarının değişmesine bağlı olarak artmaktadır.
Pekala, Astım başlangıcı nasıl anlaşılır, belirtileri nelerdir? İşte, astımın belirtileri ve tedavisi…
ASTIM BAŞLANGICI NASIL ANLAŞILIR?
Kronik hava yolu hastalıkları, bu gün dünyada milyonlarca insanı etkilemektedir. Astım; tekrarlayan nefes darlığı, hırıltı, göğüste baskı hissi ve öksürük yakınmaları ile kendini gösteren kronik bir teneffüs yolu hastalığıdır.
Astım başlangıcı esnasında, insanların birçoğu öksürük dışında bir belirti vermeyebilir. Birçok vakit beşerler ortaya çıkan belirtileri, saman nezlesi ya da gribe yorabilir. Fakat astım belirtileri, vakit içinde hastalığın ilerlemesi ile kendini hissettirmektedir
Astımın en kolay ve anlaşılması en kolay yolu, belli aralıklar ile ortaya çıkan astım krizleridir. Astım krizleri uzun bir vakit dilimine yayılarak ortaya çıkabileceği üzere ani formda de başlayabilmektedir. Bilhassa hava sıcaklıklarında meydana gelen değişimler sonucunda sık halde görülmektedir. Hatta astım tanısı konulan kimi bireyler, bu krizlerin başlayabileceğini evvelce öngörebilmektedir.
Astım krizi kendini hapşırma, öksürük, boğaz bölgesinde yanma, burun tıkanıklığı üzere belirtiler ile belirli etmekte ve nizamlı halde tedavi olamayan insanlarda hayati tehlike arz edinceye kadar ilerleyebilmektedir. İlerlemiş bir astım ile yaşamak hayli güç olacağından erken devirde teşhis ve tedavisinin yapılması büyük kıymet taşımaktadır.
ASTIM BELİRTİLERİ
Astım belirtileri, bireyden şahsa ve birebir bireyde vakitle değişebilmektedir. Çoklukla geceleri ve sabahın erken saatlerinde artmaktadır.
Hafif kısımlar yalnızca birkaç dakika sürüp tabiatıyla yahut ilaçla geçebilirken daha önemli kısımlarda ise saatlere bazen de günlere yayılan bir süreç yaşanabilmektedir.
En sık görülen astım belirtileri şu haldedir:
- Öksürme, bilhassa gece, idman sırasında yahut gülme sırasında
- Nefes almada zorluk
- Göğüste sıkışma
- Nefes darlığı
- Hırıltı (nefes alırken, bilhassa nefes verirken göğsünüzde ıslık sesi yahut gıcırtılı bir ses)
ASTIM TEDAVİSİ
Tedbire ve uzun müddetli denetim, astım ataklarının başlamadan evvel durdurulmasında anahtar rol oynamaktadır. Tedavi, ekseriyetle tetikleyicileri tanımayı öğrenmeyi, onlardan kaçınmak için adımlar atmayı ve günlük astım ilaçlarınızın semptomları denetim altında tutmasını sağlamak için nefesinizi denetim etmeyi içermektedir.
Astım krizi durumunda, süratli bir inhalasyon aygıtı kullanmanız gerekebilmektedir. Astım tedavisinde tesirleri farklı iki ilaç kullanılmaktadır. Bunlar, denetim edici ilaçlar ve rahatlatıcı ilaçlardır.
Astım tedavisinde kullanılan ilaçların birden fazla inhalasyon (solunum yolu) ile verilmekte ve ilaçlar böylelikle direkt hava yollarına ulaşmaktadır.
Denetim edici ilaçlar: Bu kümedeki ilaçlar hava yollarındaki iltihabı tedavi ederek astımın denetim altında tutulmasını sağlamaktadır. Teneffüs yoluyla alınan steroidler bu kümede yer almaktadır. Bu ilaçların her gün ve uzun müddetli olarak kullanılması gerekmektedir. Şayet hasta artık güzelleştiğini düşünerek hekimine müracaattan tedavisini keserse, hastalık yine ortaya çıkmaktadır.
Rahatlatıcı ilaçlar: Tesirleri kısa müddette hissedilmektedir. Bu ilaç kümesi, yalnızca çok gereksinim duyulduğunda nefes daralması olduğunda hava yollarını açmak için kullanılmalıdır. Şayet bu ilaçlara fazla muhtaçlık duyuluyorsa astım güzelleşmiyor manasına gelmektdir.