Seslendirme sanatkarı ve oyuncu Toprak Sergen, hakikat isimlerle dublaj yapmanın değerine değinerek, “Dünya üzerindeki en yeterli aktörler, en âlâ aktrisler seslendirme yapıyor. Yani seslendirme için o denli şişirme insanları doldurmuyorlar stüdyoya. Hasebiyle bizim de onu uygulamamız gerekiyor, kaliteli ve âlâ bir iş yapmak istiyorsak. Yoksa bir çeşit merdiven altı üretime dönüyor sektör” dedi.
AA’da yer alan habere nazaran; çevrim içi yayın yapan dijital sinema ve dizi platformlarının artmasıyla dublaj ve seslendirme kesimi daha ön plana çıktı.
Teatral yetenekten çok düzgün bir diksiyon gerektiren seslendirme, çoklukla belgesel, reklam, eğitim malzemesi ve Haber yayınları için kullanılırken, dublaj ise çoğunlukla yabancı sinema, dizi ve çizgi sinemalar için yapılıyor. Alt yazılı sinema ya da dizi izlemek istemeyen izleyici, alternatif olarak dublajlı imali tercih ediyor.
Toprak Sergen, Pixel Post Yapım stüdyosunda gerçekleştirilen röportajda, AA muhabirine kesime nasıl girdiğini ve mesleğinin zorluklarını anlattı.
“16 yaşındayken Radyo Çocuk Kulübü’nün idarecisi olmuştum”
Son olarak TRT 1’de yayınlanan “Alparslan: Büyük Selçuklu” dizisinde “Kekavmenos” karakterini canlandıran usta oyuncu, 11 yaşındayken Ankara’da Radyo Çocuk Kulübü’nün açtığı imtihana giren 600 kişi ortasında, başarılı olan 30 şahıstan biri olduğunu söyledi.
Toprak Sergen, o devirde Rüştü Asyalı, Ergin Orbey ve Ecder Akışık’tan diksiyon ile tesirli ve yanlışsız konuşma dersleri aldığını belirterek, “Onun akabinde aslında ben hem radyoda hem de TRT’de dublaj yapmaya başladım. Ortada çocuk programları, belgeseller sunuyordum. Pek çok ünlüyü dizi ve sinemalarda konuştum hem TRT’de hem de özel sektörde” ifadelerini kullandı.
Aileden gelen tiyatro sevgisi
“Babam (Semih Sergen) hem tiyatro sanatkarı idi hem de seslendirme yapıyordu. Münasebetiyle esasen bizim konutta tiyatro o kadar harcıalem konuşulan bir şeydi ki. Mesela ben sahneyi meskenin kesimlerinden biri zannediyordum. Salon, oturma odası, sahne, mutfak. Gelen gidenler, benim abi, abla dediklerim aslında ünlü oyunculardı ve tıpkı vakitte natürel seslendirme sanatçılarıydı. Hasebiyle topluluğun içinde doğdum, büyüdüm, yetiştim üzere. Zati 16 yaşındayken de Radyo Çocuk Kulübünün idarecisi olmuştum. Yani canlı yayında hem direktörlük hem içeri girip dublaj yapıyordum hem reji masasında oturuyordum, bir yandan da canlı yayını sürdürüyordum. TRT’nin işte o manadaki en küçük direktörü ve idarecisiymişim. O günlerden bugünlere…”
“Saat 10.00’da başlıyorduk, gece 23.00, 24.00’te bitiyordu çalışmalar”
Sanatçı Sergen, seslendirme konusundaki usta isimlerden birinin oyuncu Sezai Aydın olduğunu aktararak, “Rahmetli Sezai ağabeyin İngilizcesi kuvvetli değildi ancak inanılmaz bir iç görüsü vardı. Bill Cosby’i konuşurken sahiden ağzım açık Sezai ağabeyi izliyordum. Zira hani İngilizceyi çok âlâ bilmeden, hele de güldürü konuşuyorsanız konuştuğunuz kişi durduğunda sizin de duruyor olmanız gerekiyor. Zira espri o anda bitmiş oluyor. Sezai Abi bir formda bu türlü konuşmaya başlarken akabinde hızlanmaya başlayıp şak diye zamanlamayı oturturdu ya da işte bu tonda, bu süratle konuşurken ansızın daha da yavaşlamaya başlayıp yeniden espriyi sonuna getirip yeniden oturturdu. Az İngilizce biliyor olmasına karşın, o bence biraz insanın içinde olan bir şey. Natürel tekrar etmek de çok önemli” diye konuştu.
“Şakşuka anlatıyorsun”
“Bir periyot sabah saat 10.00’da başlıyorduk. Gece saat 23.00, 24.00’te bitiyordu çalışmalar. TRT’de de işler devam ediyordu. Özel bölüme de iş yapıyorduk. Hatta bir orta Hint sinemaları vardı, iki buçuk, üç saat. Yarısı kadar çeviri geliyordu. Yani üç saatin yarısı kadar, bir buçuk saatlik metin var. O metnin de hangi kısmının, o bir buçuk saatin ne kadarına uyduğu da belirli değil. Bazen bir sahnede laflar fazla geliyor, bazen bir sahnede lafları az geliyor. Mesela kısa kaldığında laf beklersin, hani biraz daha kısa kalır, tekrar laf beklersin. Lakin uygunca kısa kalırsa ne yaparsın? Yemek tanımı. Ben makus tercümanlardan berbat çeviri geldiğinde, laflar uzamaya başladığında direk bahis bittiği anda şöyle diyordum, ‘Zeytinyağlı barbunya bilir misin? Bak sana bir tanım vereyim.’ Bu türlü geçti gitti. Almanya pazarında çok izleniyordu bunlar. Bir devir Belçika’ya gittim. Bir tanesi diyor ki ‘Abi biz zevkle izliyorduk lakin o olayın içindeki o yemek tanımları neden vardı? Hintliler yemeğe bu kadar mı meraklı?’ Lakin şakşuka anlatıyorsun, Hint yemeği olarak.”
“Kendi ritminde konuşursan o oyuncunun oynadığı karaktere saygısızlık etmiş oluyorsun”
“O devir ‘Pal Sokağı Çocukları’nı konuşuyorduk. Pal Sokağı Çocuklarında daima, herkesin bir ortada konuştuğu bir gargara var. Sinema bitmedi esasen. Sabah konuştuk, öğlenden sonra konuştuk, bitmedi. Akşamüzeri oldu, bitmesi de gerek. Herkes şişti. Son 20 dakikasında da herkes birbirine dalıyor, bir savaş oluyor. Herkes içeride. Direktör kimseyi dışarı çıkartmıyor. Herkes rabarba yapsın falan. Bir orta ben gaza geldim, bizim çocukları gördüm ekranda, saldırıyorlar. Ben de bir ‘Allah Allah’ patlattım ve bir sessizlik oldu. Tam o anda benim ‘Allah Allah’ gökyüzünde, stüdyonun duvarlarına çarpa çarpa bu türlü aşağıya gerçek süzüldü, indi. Bizim direktör kapıyı açtı, içeri girdi ve ‘Kim bu Mohaç Ovası’nda Allah Allah çeken geri zekalı? dedi.’ Bir şey de diyemiyorsun. Yanında da Yekta Kopan vardı. Yekta da gözüyle beni gösteriyor.”
Çevirmenin etkisi
Dublajda çevirilerin çok kıymetli olduğunun altını çizen usta oyuncu, “Çevirmenler hakikaten uygun olduğunda, üst kalibrasyonda seslendirme sanatkarları, direktörler ve olağan ki teknik takımla iş yaptığınız vakit, sonuç da çok çok düzgün oluyor. Artık bu son dönemde iş sayısı çok fazla arttı ve kazanılan paralar düzgünce azaldı. O denli olunca iş şişirmasyona dönüyor.” dedi.
Sseslendirme sanatkarı nasıl olur
“Çünkü diyelim ki birini konuşuyorsunuz, o biri onu oynarken aslında dönüşüyor. Tom Cruise ya da Brad Pitt fark etmez, rastgele bir oyuncu bir sinemada bakıyorsun, apayrı bir aksanla, farklı bir ritimde ve süratle konuşuyor. Münasebetiyle sen kendi ritminde konuşursan oyuncunun oynadığı o karaktere saygısızlık etmiş oluyorsun bence. Temel hikaye, karşındaki ne yapıyorsa sen de birebirini en uygun ve ona en yakın formda yapabilirsen, bence uygun bir seslendirme sanatkarı olursun
Eğitim koşul mı sorusu
“Yani bu işi yapan insanların kalibresinin yüksek olması gerekiyor. Düşük kalibreden düşük sonuç çıkar. Güzel beşerler konuşursa, düzgün bir teknik grup olursa o vakit sonuç da yeterli olur. Dünya üzerindeki en düzgün aktörler, aktrisler seslendirme yapıyor yani seslendirme için o denli şişirme insanları doldurmuyorlar stüdyoya. Hasebiyle bizim de onu uygulamamız gerekiyor, kaliteli ve düzgün bir iş yapmak istiyorsak. Yoksa bir çeşit merdiven altı üretime dönüyor. O vakit düzgün ve gerçek Türkçe konuşamıyorsun. Dinleyici yanlış Türkçeyi duyar hale geliyor. Bu sefer o da o halde etkileniyor. O yüzden de bence eğitim ve kalibrasyonun yükselmesi kaide.”